صاعقه باتوجه به قرار گرفتن در فصل بهار این روزها در شمالغرب و برخی مناطق ایران و به ویڑه استان اردبیل به عنوان خطری بالقوه محسوب میشود و میتواند با تلفات و خساراتی همراه باشد.
این پدیدهء جوی که قدمتی بیشتر از آفرینش انسان روی کرهء زمین دارد ازسوی دانشمندان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.
با تاسف بسیاری از انسانهای امروزی با خطرهای بالقوهء صاعقه آشنایی ندارند و اهمیت چندان به ایمنی خودشان هنگام اغتشاشات جوی و وقوع رعدوبرقهای شدید نمی دهند.
حتی بسیاری از کارشناسان ، صاعقه را همان رعدوبرق یا آذرخش می دانند درحالیکه نادرست است و در واقع نوعی از رعدوبرق عامل به وجود آورندهء صاعقه است.
صاعقه هنگامی اتفاق می افتد که ابر کومولونیمبوس و در پاره ای موارد ابر کومولوس بار مثبت الکتریکی ذخیره شده در خود را به بار منفی زمین یا عوارض موجود بر روی آن از قبیل درخت ، انسان و … تخلیه بکند.
نور برخی از آذرخشها به صورت خطوط دراز افقی در آسمان دیده شده و درواقع تخلیهء بار الکتریکی بین ابری انجام میشود ولی در مواقعی خطوط نورانی آذرخش به صورت عمودی است یعنی بار مثبت ابر در بار منفی زمین یا عوارض موجود بر روی آن تخلیه میشود که بسیار خطرناک و اغلب با صداهای هراسناک انفجاری همراهند.
هنگامی که بار مثبت ابر به بار منفی زمین برخورد می کند انرڑی هنگفتی از آن آزاد میشود. هر صاعقه در یک پلک برهم زدن ۱۰۰ میلیارد تا ۱۶۰۰۰ میلیارد وات انرژی آزاد می کند. جنین نیرویی در طبیعت و پدیده های آن وجود ندارد. گفته شده گرمای آن داغتر از سطح خورشید است.
ولتاڑ هر صاعقه بطور معمول میان ۱۰ میلیون تا یکصد میلیون ولت است. این رقم خیلی عظیم است. ولتاڑ ۲۲۰ ولتی برق شهری در مقابل قدرت ولتاڑ صاعقه چون قطره ای از دریاست.
هر صاعقه ۱۰ هزار تا ۲۰۰ هزار آمپر شدت جریان دارد درحالیکه هر دستگاه کنتور خانگی قادر است در نهایت ۲۵ آمپر را عبور بدهد.
اگر صاعقه با انسان برخورد بکند در یک چشم بر هم زدن او را خاکستر می کند اما بیشتر تلفات و صدمات به آدمیان براثر ترکشها و آتشی است که صاعقه پس از برخورد به اشیایی چون درختان ، ساختمانها ، وسایل نقلیه و … می افروزد.
راههای در امان ماندن از خطر صاعقه :
1_عدم استقرار در فضاهای روباز
2_ پرهیز از قرار گرفتن زیر درختان
3_خودداری از ایستادن مقابل شیشه های پنجره ها . اگر در منطقه ای رعدوبرق خیز سکونت داریم بهتر است روی شیشه ها نوارچسبهای پهن به صورت ضربدری بچسبانیم.
4_خودداری از کوهنوردی و بیابان نوردی
5_ کشیدن دوشاخهء لوازم برقی از پریز. عدم استفاده از گوشی موبایل. بهتر است گوشی ها را خاموش کرده و یا درحالت پرواز بگذاریم.
6_ بهترین و امن ترین مکان موقع وقوع رعدوبرق طبقات زیرین ساختمانها و زیر پله ها است. اگر به اینگونه مکانها دسترسی نداریم بهتر است تا حد امکان در وسط اتاق و یا هرگونه فضای سربسته مستقر بشویم.در بیابانها و کوهپایه ها غارها و یا زیر صخره های بزرگ و دیواره های صخره ای غار مانند می توانند تاحدی مکان مناسبی باشند.
7_عدم تماس دستها و دیگر سطوح بدن با وسایل فلزی و رسانا 8_ خودداری از استحمام و یا آب تنی در استخرها و دریاچه ها
9_ درصورت امکان نصب دستگاه برقگیر ساده فرانکلین بر پشت بام ساختمان و به خصوص آسمانخراشها
10_اگر در بیابان ، خیابان و هر جای روباز هستیم و احساس کردیم که موهای سرمان با الکتریسیته باردار شده و به اصطلاح حالت گزگز دارند باید بیدرنگ مکان خود را خیلی سریع چند متر تغییر بدهیم.
توکلت علی الله- مسعود وسیله ایردموسی
