دبیرعلمی کنگره انجمن روان پزشکان ایران گفته که شاهد افزایش افسردگی، اضطراب و زودرنجی در سنین دانش آموزی هستیم.
نویسنده : صدیقه معدنی| کارشناسارشد روانشناسی
رسیدن به مدارج بالای آموزشی که مدارس به عنوان هدف اساسی خود به آنها توجه دارند، مستلزم تأمین بهداشت روانی دانشآموزان است. بهتازگی دبیر علمی سیونهمین کنگره انجمن روان پزشکان ایران در سالن همایشهای بیمارستان میلاد تهران با اشاره به آموزشهای مجازی، مشکلات اجتماعی و اقتصادی وارد شده از دوران کرونا و پس از آن و سایر استرسهای اجتماعی که سلامتروان دانشآموزان را هم تحتتاثیر قرار داده، گفته است: «متاسفانه افزایش افسردگی، اضطراب و زودرنجی را در سنین مختلف بهخصوص سنین دانشآموزی بیشتر شاهد هستیم.» حالا سوال این است که آیا کاری از دست پدر و مادرها برای مدیریت این اختلال برمیآید؟
تاثیر مشکلات روانی بر پیشرفتتحصیلی
تحقیقات متعدد نشان میدهد که سلامتروانی دانشآموزان با پیشرفت تحصیلی آنها ارتباط دارد و دانشآموزانی که به نحوی از مشکلات روانی یا نبود بهداشت روانی مناسب رنج میبرند، معمولا با افت تحصیلی مواجه اند بنابراین ضروری به نظر میرسد به منظور تأمین شرایط مناسب برای رسیدن به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت افراد جامعه در سنین مختلف، عوامل بازدارنده آن را بررسی کنیم.
برخی از نشانه های زودرنجی، اضطراب و افسردگی در دانش آموزان
از دست دادن اشتها یا کاهش وزن ناگهانی، تمایل نداشتن برای رفتن به مدرسه، تغییرات قابلتوجه در عادات خواب و خوراک، بروز مکرر یا طولانی مدت علایم جسمی مانند دلدرد، سردرد و …، رفتارهای مکرر خشمگینانه یا پرخاشگری، افت تحصیلی، گوشهگیری و ….
راهکارهای طلایی برای درمان روان دانش آموزان
در بسیاری موارد، افسردگی و زودرنجی کودک به نوع رابطه او با عزیزانش مربوط میشود. گاهی رفتار خشونت بار والدین و ابراز نکردن عشق و محبت توسط آنها به بروز حالات غمزدگی در کودک میانجامد. در این صورت، آموزش والدین برای این که چگونه با فرزندشان رفتار کنند، میتواند بسیار کمککننده باشد اما والدین با رعایت چند نکته میتوانند نقش بسزایی در کاهش افسردگی، اضطراب و زودرنجی دانشآموزشان داشته باشند.
با او همدلی کنید
گوشکردن به فرزندتان و آن چه در مدرسه برای او اتفاق افتاده بهخصوص هیجانات منفی او در برخورد با دوستان و کارکنان مدرسه یا اتفاقات مسیر مدرسه میتواند نقش بسزایی در درک احساسات فرزندتان داشته باشد. قدم اول برای اینکه دانشآموزتان روان سالمتری داشته باشد، همدلی با اوست.
غفلت از تخلیه هیجانی دانشآموزان
برنامهریزی برای گذراندن وقت با دوستان و خانواده برای تخلیه هیجانات دانشآموز، مسئلهای بسیار مهم است که معمولا والدین از آن غفلت می کنند. داشتن برنامه منظم خواب برای رشد و آرامش دانشآموزان، لازم و ضروری است.
عوامل افسرده ساز و اضطراب زا را بشناسید
ارتباطات منفی و عاری از عشق و پذیرش، میتوانند برای دانشآموزان افسردهساز و اضطرابزا باشند بنابراین وجود محیطی سرشار از محبت و روابطی سالم و صمیمی در خانواده و مدرسه برای کودکان ضروری است. افسردگی در اثر فقدان به وجود میآید؛ بنابراین در درمان باید به فکر به دست آوردن چیزهای مطلوب و دوستداشتنی برای او باشیم.
از ایجاد انگیزه مغفول نمانید
برای درمان افسردگی، اضطراب و زودرنجی در سنین دانشآموزی، یکی از طلاییترین راهها ایجاد انگیزه است. شما به عنوان پدر یا مادر باید سعی کنید با علاقه و اشتیاق زیاد درباره آن چه او در مدرسه خواهد آموخت مثل خواندن، نوشتن، حساب کردن، شمردن، نقاشی، ورزش کردن و … حرف بزنید.
همچنین با کتاب خواندن برای دانشآموز و هدیه دادن کتاب داستان به کودک علاقه او را به یادگیری بیشتر و با سواد شدن افزایش دهید. در روشهای تربیتی هم به گونهای عمل کنید و به شیوهای سخن بگویید و با کسانی رفتوآمد کنید و الگوهایی ارائه دهید که ناخودآگاه برای کودک انگیزه یادگیری و رفتن به مدرسه ایجاد شود. از کم اهمیت جلوهدادن ارزش تحصیل و کسب دانش حتی در قالب طنز و شوخی جداً خودداری کنید.
حسهای منفی را به او القا نکنید
اگر بیدلیل نگران افسردگی و اضطراب و زودرنجی کودک خود باشید، در واقع این حسهای منفی را به کودک خود القا کردهاید. در ضمن، تغذیه هم نقش بسزایی در کاهش اضطراب و افزایش قدرت یادگیری آنان دارد. تغذیه نامناسب علاوه بر افزایش استرس و اضطراب منجر به کاهش تمرکز و قدرت یادگیری دانشآموزان میشود.
تنشهای عاطفی در خانه را کاهش دهید
در پایان به والدین توصیه میشود که تنشهای عاطفی و مشاجره را از محیط خانواده دور کنند و یک محیط آرام و بیسر و صدا برای فرزندشان به وجود آورند. رفتوآمدها و مهمانیها را هنگام ارزش یابیها کم کنند و انتظار بیش از حد از تواناییهای فرزند خود نداشته باشند و فرزندشان را با فرزندان دیگر خانواده ها مقایسه نکنند چراکه سلامتروان او را به خطر خواهد انداخت.