درخش فیلم سونسوز فراتر از انتظارها

ابتدا به ساکن بدون تعارف و قید و بندی می گویم بعد از چهار روز وقت تلف کردن در سینما انقلاب و دیدن تعدادی از فیلم های چیپ این دوره از جشنواره فیلم فجر، امروز در سینمای احیاء شده #لاله اردبیل به تماشای فیلم سینمایی سونسوز، ساخته #رضا_جمالی، فیلمساز آرت استانمان نشستم و خستگی این چند روز از تنم به در شد و فیلمی به غایت مفرح، عمیق و بارور را شاهد شدم.

امشب فیلم سونسوز موفق شد مخاطب خاص و عام را از سالن سینما راضی راهی خانه هایشان کند. فیلمی که تا ۴۸ ساعت پیش جزو ۱۳ فیلم مطرح از نگاه تماشاگران جشنواره فجر در سینماهای تهران بود و علیرغم بیگانه بودن با زبان فارسی زبانان توانست ارتباط شایسته ای با آنها برقرار نماید.

رضاجمالی تاکنون با ساخت فیلم های کوتاه هنری نشان داده است دارای سبک و سیاق ویژه خود است. یکی از ویژگی های قابل احترام فیلم های جمالی زبان طنز است که علیرغم جنس #آرت فیلم کوتاه که دارای مخاطب خاص نیز هست، او توانسته با تماشاگر عام هم در فیلم های کوتاهش ارتباط داشته باشد.

جمالی با این شیوه و سبک و رویکرد هنری بویژه خود در فیلم های بلندش نیز خوش ظاهر شده و در کنار خمیرمایه طنز داستانهایش، با شناخت از طبیعت بکر استان اردبیل، گرفتن نماهای مسحورکننده و استفاده از نابازیگران مستعد، داروان جشنواره های داخلی و خارجی را راضی نگه داشته است.

اما داستان فیلم سونسوز فراتر از انتظارها نمایان شده است و تلاقی سینما، سنت و زایش موضوعی بخصوص را جلوی چشم تماشاگران نشانده است.

جوامع دارای بافت فرهنگی و اجتماعی مردسالارانه و پدرسالارانه توانسته است زایش و باروری را در اختیار خود درآورد و از این رهگذر تنوع و تکثر همسر را برای خویش میسور کرده است.

جوامعی که زنانگی زنان در قبال قدرت باروری آنان است و در غیر اینصورت طردشدگی و انزوا نصیب نهایی آنان است!

اما #هنر_فیلمسازی و سینما این ویژه خواری و خودکامگی مردانه را در هم می شکند و با وجود اینکه فیلمساز داخل داستان نیز زمانی چنین خطایی را در طلاق زن خود با بهانه عدم فرزندآوری مرتکب شده است و در وارونه جلوه دادن علت نازایی زنان به نفع مردان روستا عمل نموده است، این بار با پوست اندازی فکری و ذهنی سعی در تبیین و تعیین رابطه عِلّی عدم فرزندآوری در روستای خود است و با کمک از حرفه فیلمسازی و قدرت جادویی سینما بدنبال پایین کشیدن تسلط مردانه است!

زنانی که در سالهای ماضی در راش های فیلم فیلمساز بومی روستا، محکوم به عقیم بودن هستند و به تلافی رانده شدن از سوی مردان خود، تصاویر و فیلم های این فیلمساز را سوزانده و خود او را نیز از روستا فراری داده اند، اینبار حاضر به همکاری برای جلوی دوربین رفتن فیلمساز هم روستایی خود نمی شوند و حتی مردان روستا نیز بدلیل برملا شدن عقیمی خود و آشکار شدن واقعیت برای زنان روستا حاضر به مصاحبه با فیلمساز هم ولایتی خود نمی باشند!

اما کمک عوامل و دستیار طَنّاز فیلمساز که عشق کارگردانی دارد، سبب میشود همه زنان مُطلقه و مردان رِند روستا جلوی دوربین ظاهر شوند و زبان به گلایه بگشایند.

حال این بانوی دکتر داستان است که تسهیل گر این روند مشکوک می شود و با تشویق به آزمایش دادن مردان روستا مشخص میکند که مشکل عدم باروری و سونسوزهای اصلی روستا مردان این دیار هستند که تاکنون ماجرا و حقیقت طور دیگری جلوه داده شده است!

اما قسمت مَلَس ماجرا پایان فیلم فیلمساز داخل داستان و فیلمساز واقعی فیلم سینمایی سونسوز است که هم نوایی عجیب و دلنشینی باهم دارد.

فیلمساز داخل داستان تصمیم میگیرد که پایان فیلمش سکانس-پلان جاده ای باشد که بیست سال پیش زنان روستا او را از آنجا بیرون کرده اند.

او دوربین را می کارد و خود به همراه عواملش از ابتدای کادر تا انتهای کادر در پِرسپکتیو تصویر پشت به دوربین راه میروند. در غفلت این فیلمساز اینبار جوانان این روستا هستند که دوربین او را می دزدند تا سند و خبر عقیمی، نازایی و سونسوز بودن آنان در روستاهای اطراف مانع از ازدواج و کام بردنشان نشود!

علی ایحال رضا جمالی توانسته آغاز و پایان بی نظیری برای فیلم دست و پا کند و با پلان های خیره کننده اش و بازی شایسته #نابازیگرانش فیلمی به دردبخور و ماندگار کارگردانی کند.

همچنین فیلم در بخش دیگری از زبان داستان خود نَقبی به سینما و حرفه سخت فیلمسازی می زند که در یک جامعه به شدت سنتی، زایش یک هنرمند فیلمساز چقدر می تواند سخت و طاقت فرشا باشد و همراهی چندانی از سوی کنشگران جوامع سنتی نمی بیند!

فیلم سونسوز و رضا جمالی برای سینمای استان اردبیل در سال های اخیر #آبروداری کرده است و می دانیم که زایش های رضا جمالی در این جامعه چقدر برای او تاوان داشته است و نگاه ویژه سونسوز به مقوله زن و زایش زنانگی و عواقب تازیانه های نظام مردسالاری بر پیکر نحیف زنان جامعه ستودنی بوده است.

منبع: سایت سارماشیق