مرتضی ضرابی گفت:ایران در حال حاضر بزرگترین بانک خون بندناف خاورمیانه را دارد؛ به طوری که حتی از کشورهای همسایه نیز در این زمینه به ایران مراجعه میشود.
مرتضی ضرابی در نشست خبری در جهاد دانشگاهی اردبیل با گرامیداشت یاد سعید کاظمی آشتیانی به عنوان بنیانگذار پژوهشگاه و بانک خون بندناف رویان اظهار کرد: موضوع سلولهای بنیادی در سالهای گذشته بسیار مورد توجه بوده است و حتی در برههای برخی افراد غیرمتخصص ادعاهایی در مورد درمان انواع بیماریها با استفاده از سلولهای بنیادی داشتند که درست نبود.
وی افزود: اوایل دهه ۸۰ موضوع استفاده از سلولهای بنیادی در حوزه پزشکی مطرح شد اما یکی از چالشها بحث اخلاق پزشکی به دلیل احتمال شبیهسازی انسان بود و به همین دلیل در برخی کشورها اجازه کار داده نمیشد اما در آن هنگام مرحوم آشتیانی ضمن تشریح موضوع در نامهای به مقام معظم رهبری برای عقب نماندن از قافله علم در این زمینه دستور مساعد دریافت کرد.
مدیرعامل شرکت فناوری بنیاختههای رویان بیان کرد: رهبر معظم انقلاب نیز در آن دوره با درایت کامل نه تنها مانع نشدند، بلکه از آن به عنوان ثروت هنگفت انسانی نام بردند که همین امر موجب شد تا زمینه تولید بافتهای مختلف انسانی با استفاده از سلولهای بنیادی مورد توجه قرار بگیرد و امروز ایران جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه سلولهای بنیادی باشد.
وی اضافه کرد: هر سلول انسانی جزو سلولهای بنیادی محسوب نمیشود برای مثال سرعت تکثیر و ترمیم سلولهای عصبی بسیار کند است ولی در مقابل سلولهای بنیادی مانند سلولهای موجود در مغز استخوان به دلیل قدرت تکثیر زیاد میتوانند امکان تخصصی شدن داشته باشند.
ضرابی عنوان کرد: در مجموع ۲ نوع سلول بنیادی در بدن انسان وجود دارد که یکی مانند سلولهای ایجاد کننده گلبولهای قرمز، خونساز است و دیگری مانند خون بندناف میتواند به تشکیل بافتهای سایر نقاط بدن کمک کند که در بیشتر موارد دور ریخته میشود.
وی با اشاره به کاربرد سلولهای بنیادی در درمان بیماریهایی مانند سرطان خون، تالاسمی و نقص سیستم ایمنی گفت: کارآزمایی بالینی در مورد تولید بافتهای موثر در درمان بیماریهایی مانند فلج مغزی، اوتیسم و آرتروز در حال انجام است.
مدیرعامل شرکت فناوری بنیاختههای رویان اظهار کرد: تاکنون بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی برای درمان انواع بیماریها با استفاده از سلولهای بنیادی در دنیا انجام شده است ولی برای استفاده پزشکی و درمان قطعی بیماران باید اطمینان حاصل شود که روشهای مورد نظر کارساز خواهد شد و آسیبی به بیمار وارد نخواهد کرد.
وی افزود: موثرترین سلولهای بنیادی در نمونه خون بندناف نوزادان (بین ۸۰ تا ۲۰۰ سیسی) وجود دارد که پس از برداشت، نمونهها در تانکهایی ویژه در درمای منفی ۱۹۶ درجه سانتیگراد نگهداری میشود.
ضرابی بیان کرد: در حال حاضر ۲ بانک ذخیرهسازی خون بندناف عمومی و خصوصی در کشور فعال است که در بانکهای خصوصی خانوادههایی که مایل باشند، میتوانند پس از امضای قرارداد و پرداخت هزینه حدود ۱۰۰ میلیون ریالی نسبت به ذخیرهسازی نمونه نوزادشان اقدام کنند که تاکنون ۲۱۵ هزار نمونه ذخیرهسازی شده است.
وی با اشاره به ذخیرهسازی پنج هزار نمونه در بانک خون بندناف عمومی اضافه کرد: بسیاری کشورها هنوز فاقد بانک ذخیرهسازی هستند و در برخی کشور میزان ذخیرهسازی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار مورد است اما ایران در حال حاضر بزرگترین بانک خون بندناف خاورمیانه را دارد؛ به طوری که حتی از کشورهای همسایه نیز در این زمینه به ایران مراجعه میشود.
مدیرعامل شرکت فناوری بنیاختههای رویان ادامه داد: برای ذخیرهسازی خون بندناف در کشور بیش از ۴۵ نمایندگی داریم که در میان آنها اردبیل جزو استانهای فعال بوده که با همکاری جهاد دانشگاهی در حال انجام وظیفه است.
ضرابی با اشاره به ظرفیتهای بالای استان اردبیل در این زمینه اظهار کرد: هر چه میزان ذخیرهسازی و ظرفیت سلولی بانکها افزایش یابد، به همان میزان شانس پیوند هم افزایش خواهد یافت.
درمان بسیاری از بیماری های با سلول های بنیادی
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل نیز در این نشست گفت: امکان ذخیره خون بندناف خدمت بسیار بزرگی در حوزه پزشکی است و در واقع سلول درمانی انقلابی در حوزه درمان و سلامت به شمار میرود که با همت متخصصان جهاد دانشگاهی و شرکت رویان بومیسازی شده است.
حسام رسولی با اشاره به پیشگامی جمهوری اسلامی ایران در حوزه سلولهای بنیادی افزود: ایران حتی در حوزه تولید مقالههای علمی در این حوزه نیز در دنیا جایگاه ویژهای دارد و جزو چهار کشور نخست است.
وی بیان کرد: سوای حوزه سلولهای بنیادی ودر درمان ناباروری نیز پیشگام هستیم و خدماتی که به مردم ایران و حتی به کشورهای دیگر ارایه میشود، انقلابی در حوزه درمان و سلامت به شمار میرود.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل اضافه کرد: حرکت در لبه علم و فناوری و تبدیل علم به خدمت و شعار به ما میتوانیم در پژوهشگاه رویان به ظهور و بروز رسیده است و خدماتی که پیشتر در سطح کشور و استانهای بزرگ شاهد بودیم، از سال ۸۶ در اردبیل نیز ارایه میگردد.
وی عنوان کرد: از زمان آغاز ارایه خدمت در استان اردبیل تا کنون یک هزار و ۵۰۰ نمونه در بانک خون بندناف ذخیرهسازی شده است که در واقع سلامت نسل جدید و خانوادههای آنها را تضمین میکند.
رسولی اظهار کرد: این خدمت خوب بسیاری از بیماریهای صعب العلاج احتمالی را که ممکن است همراه کودک تازه متولد یا سایر اعضای خانوادهاش باشد را درمان کند و با توجه به این مساله انتظار میرود که مردم استقبال بیشتری از چنین امکانی در استان اردبیل داشته باشند.
وی ادامه داد: ذخیره نمونه در بانک خون بندناف رویان هم از نظر بیمه کردن سلامت خود افراد و هم از نظر ارزان بودن هزینههای آن خدمتی بسیار خوب است که انتظار میرود اصحاب رسانه با آگاهیبخشی و فرهنگسازی در ترویج این خدمت با ارزش یاریگر باشند.