هدف از طشت گذاری جوانمردی ها و فداکاری های حضرت ابوالفضل(ع) است و حضرت ابوالفضل(ع) همواره خود را به آب و آتش می زد تا با جرعه ای آب گلوی خشکیده کودکان خیمه های امام حسین (ع) را تر کند.
در بیست و هفتمین روز از ذیالحجه، سنتی دیرینه و باشکوه در مسجد جامع اردبیل برگزار میشود که قلب هزاران عاشق اهل بیت را به تپش میاندازد. مراسم طشت گذاری بهعنوان یکی از شاخصترین آیینهای عزاداری در اردبیل، آغاز رسمی محرم و شروع ماتم حسینی را رقم میزند.
در این روز، اردبیلیها با پرچمهای سیاه و سرخ حسینی، طشتهای مسی را بر دوش میگیرند و با شور و اشک، آن را بهصورت نمادین از آب سرد و گوارا پر میکنند. این سنت ریشهدار، یادآور جوانمردی و ایثار امام حسین (ع) در ماجرای دشت نینواست، زمانیکه کاروان امام با وجود عطش و کمبود منابع، لشکریان حر را سیراب کرد.
طشت، نماد مشک سقایی و رود فرات در فرهنگ عاشورایی
در نگاه مردم دیندار و عاشورایی شهر اردبیل، طشت نماد مظلومیت امام حسین (ع) و یاران باوفایش در صحرای کربلاست؛ مظلومیتی که در عطش جانسوز آنان و لبهای خشکیده کودکان تشنه در گرمای داغ نینوا تجلی یافته است.
آیین سنتی و کهن طشتگذاری که بیش از پنج قرن قدمت دارد، نهفقط یک مراسم مذهبی، بلکه نمایشی نمادین از بخش کوچکی از آلام و رنجهای اهل بیت (ع) در روزهای منتهی به عاشوراست.
در فرهنگ عاشورایی مردم اردبیل، طشت نماد مشک سقای دشت کربلاست؛ یادآور رشادت و ایثار حضرت عباس (ع) که با لب تشنه و مشک خالی، برای رساندن آب به خیمهها جان خود را فدا کرد. آب در این آیین نه تنها مایه حیات، بلکه نماد ایثار، غیرت و وفاداری به راه حق است.
بر اساس روایت تاریخی، در روز ۲۷ ذیالحجه، زمانیکه لشکر حر راه را بر کاروان امام حسین بست، حضرت دستور داد آب باقیمانده کاروان در طشتها ریخته شود و به سربازان و اسبهای لشکر مقابل داده شود. این عمل کریمانه، نقطه عطفی در ماندگاری طشتگذاری در حافظه تاریخی مردم اردبیل شده است.
آب؛ مفهومی مقدس در طشتگذاری
در مراسم طشتگذاری، آب نه تنها به عنوان عنصر حیاتی، بلکه بهعنوان یک نماد عرفانی و حماسی در ذهن مردم جلوه میکند. مردم اردبیل که از دیرباز با چالش کمآبی و ارزش بالای منابع آب آشنا بودهاند، اهمیت آب را با ایمان و اعتقاد مذهبی در هم آمیختهاند.
این باور ریشهدار باعث شده آب در این آیین، یادآور لبهای خشکیده اهل بیت و مظلومیت امام حسین (ع) باشد و طشتها با آب گوارا پر شوند تا نمادی از بخشش و جوانمردی حضرت اباعبدالله (ع) در مواجهه با دشمنان، حتی در لحظات تشنگی شدید، زنده بماند.
طشتگذاری؛ آغازی برای سوگواریهای محرم در پایتخت حسینیت
گرچه مراسم عزاداری محرم در اردبیل از هشتم ذیالحجه، همزمان با سالروز شهادت مسلم بن عقیل (ع) آغاز میشود، اما طشتگذاری بهعنوان آغاز رسمی عزاداری و طبل آغاز سوگواری محرم شناخته میشود. این آیین در سه روز پایانی ذیالحجه در مساجد مختلف شهر اردبیل و دیگر مناطق استان برگزار میشود.
مساجد قدیمی، حسینیهها، تکایا و کوچههای اردبیل در این ایام حالوهوای خاصی دارند و صدای نوحهخوانی، سینهزنی و قرائت مصائب امام حسین، فضا را بهشدت عاطفی و معنوی میکند.
بازتاب جهانی یک سنت بومی با پیام انسانی
مراسم طشتگذاری سالانه علاوه بر حضور گسترده مردم، با پوشش رسانهای داخلی و خارجی روبهرو میشود. بسیاری از زائران و گردشگران مذهبی برای شرکت در این آیین از سایر نقاط کشور و حتی خارج از ایران به اردبیل سفر میکنند. پیام جهانی این مراسم، آموزههایی چون نوعدوستی، کرامت انسانی و وفاداری به ارزشهای الهی است.
طشت گذاری آغاز عزاداری است.
قمه زنی هم اولین بار توسط قشون قزلباش در اردبیل یک نمادی از همدردی با شهدا و تمرین دفاع از حریم شیعه بوده و به روایتی اولین بار حضرت زینب ع قمه زده است و در عاشورا خود را در موقعیت یاران امام حسین ع قرار دادن بوده است که در زمان قدیم دسته قمه زنان هر مسجد اردبیل مسیر ۶ محله اصلی را می دویده ا ند و در جلو هر کدام محله شش گانه چندین قمه می زده اند که در سال ۱۳۵۲ در روز عاشورا شاه یک لشکر را در اردبیل در تمام کوچه ها مستقر و حکومت نظامی کرد و قمه زنی قدغن شد و در سال ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ با ازادی انقلاب در اردبیل دسته های قمه زنی آزاد شدند و در سال ۱۳۵۹ روحانیت حرام کردند و قدغن شد و قمه زن ها کتک خوردند و آخرین مراسم در ۱۳۷۲ با فقط برای اردبیل توسط رفسنجانی اجازه انجام شد که سال بعد با انتقادات تند کاملا دیگر تا به امروز قدغن شد.
در مورد وضعیت بحرانی آب در ایران خواندن این اطلاعات مفید هست
ـــــــــ
کیفیت آب
کیفیت آب به خواص شیمیایی، فیزیکی، زیستشناختی و پرتوشناختی آب اشاره دارد. که معیاری برای شرایط آب، بسته به یک یا چند بایستهٔ زیستی خاص یا نیاز یا هدف انسانی است.
بیشتر در مراجع برای مجموعه استانداردها استفاده میشود که مطابقت با آنها قابل ارزیابی است. بیشترین استانداردهای کیفیت آب مربوط به بهداشت زیست سازگان، ارتباط ایمن انسانی و آب آشامیدنی است
ـــــــــ
آبِ نوشیدنی یا آشامیدنی.
(به انگلیسی: Drinking water)
آب گوارایی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن در حد استانداردهای تأیید شده باشد و مصرف آنچه در کوتاهمدت و چه در درازمدت عارضه سوئی را در بدن انسان ایجاد نکند. این تعریف با آییننامه بهداشت محیط که در سال ۱۳۷۱ به تصویب کابینه دولت رسیدهاست، مطابقت دارد
تعریف آب آشامیدنی
آب آشامیدنی آبی با کیفیت مناسب است که بتوان بدون اثر منفی کوتاهمدت یا بلندمدت، آن را آشامید. در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و برخی کشورهای در حال توسعه، آب آشامیدنی از راه سامانه لولهکشی به خانهها رسانده میشود. کمتر از ۵٪ این آب به مصرف آشامیدن میرسد.
در بسیاری از نقاط جهان، دسترسی راحت و ارزان به آب آشامیدنی وجود ندارد. در این مناطق بیشتر افراد از آبهایی استفاده میکنند که یا دارای میکروب و آلودگی هستند یا به سبب داشتن املاح و ذرات بیش از اندازه، در طولانی مدت برای بدن خطرآفرین هستند. در شهرهای چین برای جلوگیری از هدر رفتن آب آشامیدنی، برخلاف دیگر شهرهای جهان، آب آشامیدنی از راه یک لوله جداگانه به خانهها رسانده میشود
ـــ
آزمایش میکروبی آب
E. Coli(کلیفرمهای مقاوم به حرارت میتوانند جایگزین مناسبی باشند). تست کردن مزه آب نمیتواند شاخص مناسبی برای میزان کلر باقی مانده باشد و باید به روش رنگ سنجی با کلرسنجهای قابل حمل میزان کلر در محل اندازهگیری شود و میزان کلر آزاد باقیمانده در شرایط اضطرار و زمان بروز اپیدمی بیماریهای رودهای باید بین ۰٫۵تا ۱میلیگرم در لیتر باشد.
در مواقعی که یک منبع آب آلوده به ترکیب شیمیایی یا رادیولوژیکی است باید از ورود آب این منبع به تصفیه خانه اجتناب کرد. وجود یک ماده شیمیایی در آب که میتواند در کوتاه مدت خطر آفرین باشد بسیار به ندرت اتفاق میافتد، در این شرایط باید در جستجوی این بود که آیا رهنمودها اجازه مصرف این آب را میدهند یا باید به دنبال منبع آب دیگری بود. در بعضی مواقع به ویژه در صورت عدم دسترسی به منابع آب جایگزین، باید به دنبال فرایندهای تصفیه جهت حذف آلایندههای شیمیایی آب بود برای مثال بسیاری از آلایندههای آب را میتوان توسط جذب سطحی (با گرانول یا پودر کربن فعال) حذف کرد و این ذرات را نیز به وسیله فرایندهایی نظیر انعقاد، لخته سازی و فیلتراسیون حذف نمود
ــــ
اطلاعات بیشتر بگیریددر این لینک
https://afa-co.ir/%D8%A2%D8%A8-%D8%B4%D8%B1%D8%A8/
ــــــــ
در وضع فعلی ایران . آب دریای عمان یا خزر را باید تصفیه و نمک زدایی بکنند که
پروژه بزرگ با تکنولوژی گران و مصرف بالای برق و بررسی اقتصادی و تکنولوژیکی بومی و رعایت استاندارد ها باید انجام بشود و با کشیدن لوله های شبکه طولانی آب را به شهر ها برسانند الان تمام کشور های خلیج فارس این کار را انجام می دهند که اب بهداشتی را به شیر آب مصرف کننده ها می رسانند و آب شرب با بطری ممکن است
علت خشکسالی گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی و اثرات منفی و بزرگ آن در منطقه ایران و همسایه های ایران هست که از ۳۰ سال پیش قابل پیش بینی بود و حرارت بالا در منطقه ایران که در آینده بیشتر هم خواهد شد و کشاورزی و محیط زیست را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد. و فقدان بارندگی است و آب مصرفی ایران از آب های سطحی و سد هاست که از بارندگی تشکیل می شود .
حال مردم و وسایل مورد استفاده از آب باید آموزش و پیشرفته شود تا مصرف باید اصلاح شود و مصرف پایدار انجام گیرد که لازمهاش پروژه های بزرگی است و تصفیه آب فاضلاب ها برای استفاده در صنایع هم یک قسمت این پروژه هست و تامین آب کشاورزی چالش دیگر هست
ـــــ
نمکزدایی یا شیرین کردن
آب
(به انگلیسی:
Desalination or desalination)
اشاره به هر یک از چند فرایندی است که مقداری نمک و سایر مواد معدنی را از آب شور جدا میکند. همچنین بهطور کلی، منظور از نمکزدایی حذف نمکها و مواد معدنی همانند نمکزدایی خاک است. آب شور جهت تولید آب شیرینی که برای مصرف انسان یا آبیاری مناسب است، نمکزدایی میشود. یک محصول جانبی بالقوه از نمکزدایی، نمک است. نمکزدایی در کشتیهای بزرگ و زیردریایی مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر سرمایهگذاریهای اخیر در نمکزدایی، بر توسعه راههای مقرون به صرفه تأمین آب شیرین برای استفاده انسان، متمرکز شدهاست. در کنار بازیافت آب از فاضلاب، این یکی از چندین منابع تأمین آب مستقل از بارش است.
در مقیاس بزرگ، نمکزدایی بهطور معمول با استفاده از مقدار زیادی انرژی، زیرساختهای اختصاصی و گرانقیمت انجام میشود که آن را از آب تازه به دست آمده از منابع معمول مانند رودخانهها یا آبهای زیرزمینی گرانتر میسازد.
نمکزدایی به ویژه مناسب کشورهایی مانند استرالیا است، که بهطور سنتی بر روی جمعآوری بارش پشت سدها برای تأمین منابع آب آشامیدنی خود اتکا میکند. به گفته انجمن بینالمللی نمکزدایی در سال ۲۰۰۹، ۱۴۴۵۱ واحد نمکزدایی در سراسر جهان در حال بهرهبرداری بوده که ۹/۵۹ میلیون مترمکعب در روز تولید میکردهاند، با افزایش تولید سالیانه برابر ۳/۱۲٪. تولید در سال ۲۰۱۰ برابر ۶۸ میلیون مترمکعب بوده و انتظار میرود که تا سال ۲۰۲۰ به ۱۲۰ میلیون مترمکعب برسد، ۴۰ میلیون مترمکعب در خاورمیانه برنامهریزی شدهاست. بزرگترین کارخانه آب شیرین کن در جهان کارخانه نمکزدایی جبل علی (فاز ۲) در امارات متحده عربی است
آب شیرین کن به روش اسمز معکوس چیست؟
اسمز معکوس روشی برای تصفیه آب دریا یا آب معمولی است که از یک غشای نیمه تراوا استفاده میکند که از طریق آن میتوان نوعی فیلتراسیون آب را انجام داد. در فرایند اسمز، اما برخلاف فیلتراسیون، فشار خاصی برای غلبه بر فشار اسمزی ایجاد میشود و این مرحله در پایان به آب تصفیه شده اجازه میدهد.
فرایند اسمز معکوس قادر است تمام مولکولها و یونهای موجود در آب معمولی را حذف کند و به همین دلیل در بخش صنعتی و در تولید آب آشامیدنی استفاده میشود. در عمل، تنها حلال خالص از یک غشای نیمه تراوا عبور میکند، در حالی که املاح روی خود غشاء جمع میشود؛ بنابراین دقیقاً این غشاء است که مولکولها و یونهایی را انتخاب میکند که میتوانند عبور کنند یا نه، اجازه عبور به همه آن مولکولهای بزرگتر را نمیدهند، در حالی که حلالهای کوچکتر میتوانند بدون مشکل از آن عبور کنند.
برای جلوگیری از آلودگی میکروبیولوژیکی، سایر مراحل تصفیه در سیستمهای آب شیرین کن به روش اسمز معکوس گنجانده شدهاست، زیرا برخی از باکتریها قادر به عبور از غشاها یا نشتهای کوچکی هستند که ممکن است وجود داشته باشد. اما در اروپا تصفیه آبهای معدنی با اسمز معکوس طبق قانون مجاز نیست.
آب باران را میتوان به راحتی از طریق پردازندههای اسمز معکوس تصفیه کرد و میتوان از آن برای آبیاری و خنکسازی صنعتی مجدد استفاده کرد یا حتی در صورت کمبود ناگهانی به عنوان یک مخزن آب عمل کرد.
در صنعت از اسمز برای حذف مواد معدنی از آب دیگهای نیروگاه استفاده میشود که باید تا حد امکان خالص باشد تا رسوبی برجای نگذارد و ماشین آلات را خورده نکند. در واقع، وجود رسوبات احتمالی در داخل یا خارج لولههای دیگ میتواند منجر به کاهش کیفیت عملکرد خود دیگ و در نتیجه تولید بخار ضعیف شود.
ــــ
روشها
روش سنتی مورد استفاده در این عملیات تقطیر خلاء میباشد که اساس آن جوشش آب در فشار کمتر از اتمسفر و در نتیجه دمای بسیار پایینتر از حد نرمال است. دلیل این است که جوشش یک مایع زمانی اتفاق میافتد که فشار بخار برابر فشار محیط باشد و فشار بخار با دما افزایش مییابد؛ بنابراین، به دلیل کاهش درجه حرارت، انرژی ذخیره میشود. روش پیشرفته تقطیر چند مرحلهای، ۸۵٪ از نیاز جهان در سال ۲۰۰۴ را برآورده کردهاست.در فرایندهای رقابتی که برای نمک زدایی، غشاء بکار میرود، اساساً از فناوری اسمز معکوس استفاده میکنند. فرایندهای غشایی با استفاده از غشاء نیمه تراوا و فشار، نمک را از آب جدا میکنند. سیستم واحدهای اسمز معکوس بهطور معمول با انرژی کمتر نسبت به روش تقطیر حرارتی کار میکنند، که منجر به کاهش کلی هزینه آب شیرین کنها در طول دهه گذشته شدهاست. نمک زدایی کماکان انرژی زیادی مصرف میکند، با این حال، هزینهها ی بعدی آن هم به قیمت انرژی بستگی خواهد داشت وهم به قیمت فناوری نمک زدایی
ـــــــــــــ
اطلاعات در مورد منابع و مدیریت آب در ایران
———-
بحران آب ایران
بحران آب در ایران سلسله چالشها و مشکلات ناشی از کمبود آب و استفاده نادرست از منابع آب در کشور ایران است. بحران آب در ایران به مشکلات ناشی از کمبود آب در این کشور اشاره دارد. کمبود آب میتواند نتیجه دو مکانیسم متفاوت باشد: کمبود آب فیزیکی (مطلق) و کمبود آب اقتصادی. منظور از کمبود آب فیزیکی عدم وجود منابع کافی آب طبیعی برای تأمین تقاضای یک منطقه است، و کمبود آب اقتصادی نتیجه مدیریت ضعیف منابع آب کافی موجود است. نگرانیهای اصلی ایران در مورد بحران آب شامل: تغییرپذیری اقلیمی زیاد، توزیع نامناسب آب و اولویتبندی توسعه اقتصادی است. کاوه مدنی اما معتقد است که ایرانیان از مرحله بحران گذشتهاند و این وضعیت، یک ورشکستگی آبی است. چرا که تقاضا و مصرف به مراتب بیشتر از آب موجود است
ایران در حال تجربه مشکلات جدی آب است. خشکسالیهای مکرر همراه با برداشت بیش از حد آبهای سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساختهای هیدرولیک و چاههای عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رسانده است. از نشانههای این وضعیت خشک شدن دریاچهها، رودخانهها و تالابها، کاهش سطح آبهای زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابانزایی و طوفان گرد و غبار بیشتر است. تهران، پایتخت و بزرگترین شهر، به زودی میتواند مرکز این بحران باشد.
با خشکتر شدن زمین، کمبود آب معیشت مردم در سراسر ایران را تهدید میکند. در اوت ۲۰۱۹ برابر با مرداد ۱۳۹۸ طبق جدیدترین برآورد «مؤسسه منابع جهان» در «اطلس خطرات آبی»، ایران در رده چهارم بعد از قطر، اسرائیل و لبنان در نزدیک شدن به «روز آخر» یعنی روزی که منابع آبی در آن ممکن است به پایان برسد، قرار دارد. به عنوان نسبتی اندازهگیری شده از «برداشت از منابع آبی» و «موجودی آب در دسترس»، سه حوضه از هفت حوضهٔ تحتتنش جهان در ایران قرار دارند (قم، هریرود، هیرمند).
پروفسور عزتالله رئیسی اردکانی در تیر ۱۴۰۴ هشدار داد که ایران دیگر ذخایر آبی برای سالهای خشکسالی ندارد و کشاورزی کشور کاملاً به بارندگی سالانه وابسته شده است. وی همچنین دولت را مسئول وضعیت دردناک کشاورزان دانست و عدم راهاندازی صحیح بیمه کشاورزی در ایران را مورد انتقاد قرار داد.
با توجه به میزان منابع آب و سرانهٔ مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود فیزیکی آب قرار دارد. این گروه شامل کشورهایست که در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند. این بدان معناست که حتی با بالاترین راندمان و بهرهوری ممکن در مصرف آب، برای تأمین نیازهایشان آب کافی در اختیار نخواهند داشت. حدود ۲۵ درصد مردم جهان از جمله ایران مشمول این گروه میباشند.
ــــ
براساس شاخص فالکن مارک، کشور ایران در آستانه قرار گرفتن در بحران آبی است. با توجه به اینکه در دهههای ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ خورشیدی حدود ۶۹ درصد از کل آب تجدیدپذیر سالیانه مورد استفاده قرار میگیرد، براساس شاخص سازمان ملل، ایران نیز اکنون در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد. بر اساس شاخص مؤسسه بینالمللی مدیریت آب نیز، ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد
با نرخ بهرهبرداری کنونی، ۱۲ استان از ۳۱ استان ایران طی ۵۰ سال آینده سفرههای زیرزمینی خود را بهطور کامل خالی خواهند کرد. بنا بر شاخصهای ذکر شده، کشور ایران برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵ باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار با توجه به امکانات و منابع آب موجود غیرممکن به نظر میرسد. کاهش منابع آب زیرزمینی نشانه آشکاری از مدیریت ناپایدار و «ورشکستگی آب» ملی است که به موجب آن برداشتها از تغذیه طبیعی سفرههای زیرزمینی بیشتر است
ـــــ
به نقل از دایره المعارف که سیاسی هست:
ــــــ
بزرگترین بحران در آینده ایران.
روزنامه واشینگتنپست در تیرماه ۱۳۹۳، اعلام داشت ایران در بین ۲۴ کشوری قرار دارد که وضعیت آب در آنها خطرناک است. واشینگتنپست، بحران ایران را ناشی از برنامهریزی نادرست در دوران جمهوری اسلامی دانست. در خرداد سال ۱۳۹۳ خورشیدی، خبرگزاری جهانی طبیعت با انتشار خبری، بحران شدید آب را برای ایران بزرگترین چالش در دوران معاصر خواند. در این گزارش آمده است که بر اساس مستندات راهبردهای بینالمللی آینده (FDI)، ایران از سالها پیش در معرض بحران آب قرار داشته است، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده است. این گزارش حاکی از آن است که ایران از مرحلهٔ آمادگی برای خطر عبور کرده و هماکنون در خطر قرار دارد.
عیسی کلانتری، که در دههٔ ۱۳۷۰ رئیس وزارت جهاد کشاورزی بوده است، بحران آب در ایران را تهدیدآمیزتر از خطر جنگ خوانده است. وی که مسئول وقت ستاد احیای دریاچه ارومیه بوده است در بهمن ماه ۱۳۹۳ وضعیت آب در ایران را چنین شرح داده است:
از زمان ساسانیان و هخامنشیان تا حدود ۳۵ سال پیش برداشت اضافه از منابع آبی کشور نداشتیم اما در این ۳۵ سال فقط ۱۲۰ میلیارد مکعب آبهای شیرین فسیلی صدها هزار ساله که حدود ۷۵٪ آبهای شیرین زیر زمینی بود را مصرف کردیم که حدود ۷۵ میلیارد متر مکعب آن در ۸ سال گذشته بوده است؛ یعنی منابع را تاراج کردیم. جمعیت را افزایش دادیم غافل از اینکه این جمعیت باید در یک کشور آباد زندگی کند. بدون توجه به نیازهای جمعیت، منابع کشور را برای رفع نیازها به تاراج گذاشتیم. امروز هیچ تالاب درون سرزمینی، آب ندارد، از بختگان تا هورالعظیم، گاوخونی و ارومیه. ادامه این روند یعنی تخلیه ایران از جنوب البرز تا دریاهای آزاد و از شرق زاگرس تا مرزهای شرقی کشور
همچنین وی اظهار داشته اگر تا چند سال آینده این معضل رفع نشود هفتاد درصد جمعیت کشور مجبور به ترک ایران میشوند. / منبع wikepedia
// ایشان نفرمودند که تا حال جمعیت ایران ۸۵ میلیون نبوده و توسعه کشاورزی و گرمایش زمین و فقدان بارش ها اثر اصلی را گذاشتند و این ثابت می کند در دایرهالمعارف بهایی ها نفوذ دارند و مسأله را سیاسی می کنند
///
طبق آخرین ارزیابیهای «سازمان زمینشناسی و اداره مدیریت منابع آب ایران» بخشهای بسیار وسیعی از دشت مرکزی ایران شامل استانهای فارس، اصفهان و خراسان با وجود موازنه منفی گسترده آبهای زیرزمینی، در آستانه مهاجرت وسیع مردم و فروپاشی سرزمینی قرار دارند. طبق گزارش رسانه «انتخاب» اندازه تراز منفی آب اصفهان در حال حاضر به ۱۳ میلیارد متر مکعب رسیده و همچنین تراز منفی ۱۵ میلیارد مترمکعبی آب استان فارس باعث شده است تا این استان سالیانه ۵۴ سانتیمتر فرونشست داشته باشد.
ــــــ
بیتوجهی مطلق به بحران آب در برنامه توسعه:
در تابستان ۱۳۹۴، ششمین برنامه توسعه کشور که توسط دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران تدوین و در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید به بحران کمبود آب اشارهای نشده بود. ایران از نظر غالب شاخصهای ناپایداری محیطی در صدر لیست جهانی قرار دارد. حتی برخی مقامات دولت جمهوری اسلامی ایران هم اذعان داشتند که به موجب بحران خشکسالی و فرونشست زمین و اتلاف منابع آب زیرزمینی، تا ده سال آینده احتمال تعطیلی مطلق کشاورزی در کشور وجود دارد. اما علاوه براینکه در برنامه ششم توسعه هیچ توجهی به این مسائل دیده نشد، مواردی نیز وجود دارد که به نظر میرسد یا در شرایط خلاء مطلق علمی نوشته شده یا در ضدیت با وضعیت فعلی ایران میباشد. برای نمونه در بند ۲۰ از دولت خواسته شده زمینه افزایش جمعیت روستاها و مهاجرت به این مناطق را ایجاد کند، اما با وجود وضعیت بدخیم منابع آب امکان توسعه فرصتهای شغلی در شرایط خشکسالی وجود ندارد. در مثالی دیگر و در بند پنجاه اشاره شده که تا پایان برنامه ششم باید شمار گردشگران ورودی به جمهوری اسلامی به پنج برابر تعداد فعلی افزایش یابد. بر اساس این ابلاغیه شمار آنها باید به ۲۵ میلیون نفر برسد. متوسط مصرف آب توسط گردشگران بهطور معمول سه برابر شهروندان ساکن هر منطقه است اما آب کافی برای سیراب نمودن این جمعیت از گردشگران که بسیاری از آنها هم قرار است در فصل گرما به ایران بیایند وجود ندارد
ـــــــــ
منابع آب چیست
منابع آب، منابعی طبیعی و بالقوه مفید از آب هستند. فعالیتهای کشاورزی، صنعتی، خانگی، تفریحی و زیستمحیطی از جمله مصارف آب بهشمار میآیند. تمامی موجودات زنده برای رشد و تولید مثل، نیازمند آب هستند. ۱۴٪ آب روی زمین، آب شور و فقط سه درصد آن، آب شیرین است؛ اندکی بیش از دو-سوم این مقدار، در یخچالهای طبیعی و کلاهکهای یخی و قطبی منجمد شدهاست. مابقی آب شیرین، غیر منجمد است و عمدتاً تحت عنوان آب زیرزمینی یافت میشود و فقط بخش کوچکی از آن در روی زمین یا در هوا وجود دارد
آب شیرین، یک منبع تجدیدپذیر است، با این وجود، منابع آب زیرزمینی جهان، پیوسته در حال کاهش است؛ کاهش قابل توجهی در منابع آب آسیا، آمریکای جنوبی و آمریکای شمالی رخ دادهاست، اگرچه هنوز مشخص نیست که تجدید طبیعی، تا چه حد این مصرف را تعدیل میکند و آیا اکوسیستمها مورد تهدید قرار گرفتهاند یا خیر. چارچوب تخصیص منابع آبی به کاربران (در صورت وجود چنین چارچوبی) تحت عنوان حقوق آب شناخته میشود.
مدت زمان طولانی و بدون عواقب شدید را برای انسانها تسهیل میکند. با این وجود، در دراز مدت نرخ متوسط نفوذ بالای یک منبع آب زیرزمینی بالاتر از حد متوسط مصرف آب از آن منبع است.
ورودی طبیعی به آب زیرزمینی، نفوذ از آب سطحی است. خروجیهای طبیعی از آب زیرزمینی، چشمهها و نفوذ به اقیانوس هاست.
همچنین اگر منبع آب سطحی در معرض تبخیر قابل توجهی قرار گیرد، ممکن است یک منبع آب زیرزمینی شور شود. این وضعیت میتواند به صورت طبیعی زیر پیکرههای آبی یا به صورت مصنوعی زیر زمینهای کشاورزی آبیاری شده رخ دهد. استفاده بشر از یک منبع آب زیرزمینی در مناطق ساحلی، ممکن است باعث تغییر جهت نفوذ به سمت اقیانوس شود یا همچنین میتواند باعث شوری خاک شود. همچنین انسانها میتوانند باعث شوند که آب زیرزمینی از طریق آلودگی، «تلف شود». انسانها میتوانند ورودی به یک منبع آب زیرزمینی را با ساخت مخازن یا حوضچههای نگهداری افزایش دهند
ـــــ
نمکزدایی
نمک زدایی فرآیندی مصنوعی است که توسط آن آب شور (عموما آب دریا) به آب شیرین تبدیل میشود. متداولترین فرآیندهای نمک زدایی، تقطیر و اسمز معکوس هستند. در حال حاضر در مقایسه با اکثر منابع جایگزینی آب، نمک زدایی، گران است و فقط بخش بسیار کمی از کل مصرف بشر از طریق نمک زدایی تأمین میشود. نمک زدایی معمولاً از نظر اقتصادی فقط برای مصارف با ارزش بالا (مثل مصارف خانگی و صنعتی) در مناطق خشک کاربردی است. با این حال، برای مصارف کشاورزی و مناطق پرجمعیت مثل سنگاپور یا کالیفرنیا، توسعه نمک زدایی وجود دارد. گستردهترین کاربرد (نمک زدایی) در خلیج فارس است
ــــ
آب و منازعات
درگیری بر سر آب بهطور گستردهای افزایش یافتهاست و مصالحه بر سر ضروریات تأمین آب برای مصرف بشر، تولید غذا، اکوسیستمها و دیگر کاربردها دشوارتر شدهاست. مدیریت آب غالباً درگیر مشکلات متناقض و پیچیدهای است. تقریباً ۱۰٪ رواناب سالانه سراسر جهان برای ضروریات بشر مورد استفاده قرار میگیرد. مناطق مختلفی از جهان در معرض سیل قرار گرفتهاست در حالی که سایر مناطق، چنان بارش کمی دارند که زندگی بشر تقریباً غیرممکن شدهاست. با افزایش جمعیت و توسعه و افزایش تقاضای آب، احتمال (بروز) مشکلات درون یک کشور یا منطقه خاص افزایش مییابد همانطور که برای کشورهای دیگر در خارج از منطقه اتفاق میافتد.
طی ۲۵ سال گذشته، سیاستمداران، دانشگاهیان و روزنامه نگاران اغلب پیشبینی کردهاند که منازعات بر سر آب، منشأ جنگهای آینده خواهد بود. نقل قولهای متداول عبارتند از: وزیر امور خارجه سابق مصر و دبیرکل سابق سازمان ملل، پطرس غالی که پیشبینی میکند: «جنگ بعدی در خاورمیانه بر سر آب خواهد بود نه سیاست»؛ جانشین او در سازمان ملل، کوفی عنان که در سال ۲۰۰۱ گفت «رقابت شدید بر سر آب شیرین منشا درگیری و جنگها در آینده میشود» و معاون سابق بانک جهانی اسماعیل سراگلدین که گفت جنگهای قرن آینده بر سر آب خواهد بود مگر اینکه تغییرات چشمگیری در حکمرانی رخ دهد. فرضیه جنگهای آب، ریشه در تحقیقات قبلی انجام شده بر روی شمار اندکی از رودخانههای فرامرزی مثل ایندوس، اردن و نیل دارد. این رودخانههای خاص مرکز توجه قرار گرفتند زیرا آنها منازعات مرتبط با آب را تجربه کرده بودند. وقایع خاصی که به عنوان شاهد ذکر شدهاند عبارتند از: بمباران اسرائیل در تلاشهای سوریه برای منحرف ساختن سرچشمههای اردن و تهدیدات نظامی مصر علیه هر کشوری که سدهایی در آبهای بالادستی نیل بسازد. با این حال با وجود برخی پیوندهای معتبر بین درگیری و آب، لزوماً چنین هنجاری را اثبات نمیکنند
ـــ
کمآبیها
در سال ۲۰۲۵، کمآبیها در میان کشورهای فقیرتر، جایی که منابع محدود هستند و رشد جمعیت سریع است مثل خاورمیانه، آفریقا و بخشهایی از آسیا رایج تر خواهد بود. تا سال ۲۰۲۵، مناطق شهری وسیع و حاشیه شهری برای تأمین آب سالم و بهداشت کافی، نیازمند زیرساخت جدید خواهند بود. این امر حاکی از افزایش درگیری با کاربران آب کشاورزی است که در حال حاضر اکثر آب مورد استفاده انسان را مصرف میکنند.
بهطور کلی کشورهای توسعه یافته تر آمریکای شمالی، اروپا و روسیه با تهدید جدی در مورد تأمین آب تا سال ۲۰۲۵ مواجه نخواهند شد نه تنها به دلیل ثروت نسبی آنها بلکه مهمتر اینکه جمعیت آنها با منابع آب موجود بهتر هماهنگ خواهند شد. آفریقای شمالی، خاورمیانه، آفریقای جنوبی و چین شمالی به علت کمآبی فیزیکی و جمعیت بیش از حد و شرایط مرتبط با ظرفیت برد آن کشورها از حیث تأمین آب، با کمآبیهای شدیدی مواجه خواهند شد. اکثر آمریکای جنوبی، جنوب صحرای آفریقا، چین جنوبی و هند با کسریهای تأمین آب تا سال ۲۰۲۵ مواجه خواهند شد؛ در این مناطق، محدودیتهای اقتصادی برای توسعه آب آشامیدنی سالم و نیز رشد جمعیت بیش از حد، دلایل کمبود (آب) میباشند
ـــــ
تحقیقات آب در ایران
https://www.iwrr.ir/