مروری بر عوارض جانبی زیادهروی در مصرف نمک و علایمی که نشان میدهد این ماده خوراکی بیش از حد مصرف میشود.
نویسنده: مجید حسین زاده
بیشتر مردم در طول روز مقدار زیادی سدیم دریافت میکنند که برای سلامتی مضر است. بهتر است مصرف سدیم خود را در حد ۲۳۰۰ میلیگرم در روز نگه دارید که معادل یک قاشق چایخوری نمک است. حتی انجمن قلب آمریکا توصیه میکند که دریافت سدیم را تا ۱۵۰۰ میلیگرم در روز کاهش دهید. این که بخواهید بر اساس این اعداد و ارقام مقدار سدیم و نمک مصرفی خود را محاسبه کنید، سخت است. به جای این کار بهتر است علایم زیادهروی در مصرف نمک را بشناسید و در صورت مشاهده آنها استفاده از نمکدان را متوقف کنید.
۱- نفخ و ناراحتیهای معده نفخ، تورم و سفتی معده یکی از رایجترین عوارض کوتاهمدت زیادهروی در مصرف نمک است. چراکه نمک باعث حفظ مایعات و انباشته شدن آنها در بدن میشود. چنان چه زیادهروی در مصرف نمک باعث کم آبی بدن شود، معده شما آن را احساس خواهد کرد. از اینرو، ممکن است دچار اسهال یا حالت تهوع شوید. اگر ناراحتی معده باعث آزار شما شده است، به آنچه در چند روز گذشته خوردهاید فکر کنید و در صورت لزوم راههای کاهش مصرف نمک را یاد بگیرید.
۲- افزایش فشارخون سن، ژنتیک، استرس، وزن بدن و میزان فعالیت بدنی روزانه همگی روی فشار خون تأثیر دارند، با این حال نمیتوان از نقش غذاهای مملو از نمک در افزایش فشار خون غافل شد. نمک اضافی به بدن اجازه نمیدهد که بهراحتی از شر مایعاتی که به آنها نیاز ندارد، خلاص شود. درنتیجه، فشار خون بالا میرود. افزایش فشار خون در طولانیمدت فرد را مستعد ابتلا به سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و بیماری مزمن کلیوی میکند. حتی بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که درمان نکردن فشار خون بالا با افزایش خطر زوال عقل مرتبط است.
۳- ورم کردن دست و پاها تورم صورت، دستها، پاها و مچ پاها هم میتواند از وجود سدیم زیاد در بدن خبر بدهد. اگر خیلی پفآلود به نظر میرسید یا در لباسهایتان احساس راحتی نمیکنید، به میزان نمکی که میخورید نگاهی بیندازید.
۴- احساس تشنگی مداوم تشنگی شدید میتواند یکی از نشانههای زیادهوری در مصرف نمک باشد. وقتی سطح سدیم در خون بالا میرود، بهدلیل افزایش غلظت خون فعالیت مغز و کلیهها بیشتر میشود تا تعادل به حالت طبیعی برگردد. برای مثال، هورمون آنتی دیورتیک ترشح میشود تا با کاهش حجم ادرار به رقیق شدن خون کمک کند. بهعلاوه، سینگالهای عصبی برای تقویت حس تشنگی فعال میشوند. تشنگی به شما اعلام میکند که برای آبرسانی مجدد به سلولهای خود باید آب بنوشید.
۵- بالا رفتن وزن اگر بهدلیل زیادهروی در مصرف نمک آب در بدن انباشته شود، ممکن است وزن اضافه کنید. اگر در طول روز وزنتان ۹۰۰ گرم افزایش یافت یا در یک هفته بیش ۱۸۰۰ گرم وزن اضافه کردید، به غذاهای مصرفی خود در چند روز گذشته فکر و سعی کنید با تغییراتی که در رژیم غذایی خود ایجاد میکنید، میزان مصرف نمک را کاهش دهید.
۶- سردردهای دایمی و اختلال در خواب اگر زیادهروی در مصرف سدیم دفع ادرار را افزایش دهد، باعث کم آبی بدن میشود. وقتی بدن آب زیادی از دست میدهد، مغز منقبض میشود که این وضعیت شما را دچار سردرد میکند. اگر سردرد دارید، مقدار زیادی آب ساده بنوشید تا ببینید که آیا برطرف میشود یا خیر. همچنین اگر قبل از خواب مقدار زیادی غذای شور بخورید، ممکن است خوابتان مختل شود. علایم اختلال خواب میتواند از بیقراری در خواب تا بیدار شدن در طول شب و احساس خستگی بعد از بیدار شدن متغیر باشد.
۷- تمایل زیاد به مصرف غذاهای شور آیا نمیتوانید از مصرف یک بسته چیپس یا یک بشقاب سیبزمینی سرخکرده پرنمک صرفنظر کنید؟ وقتی به خوردن غذاهای شور عادت کردید، بهتدریج میل بیشتری به مصرف آنها پیدا میکنید. چون بدن خود را با طعم شور تطبیق میدهد، با گذشت زمان متوجه میشوید که باید نمک بیشتری به غذاها اضافه کنید تا طعم آنها مثل گذشته برایتان لذتبخش باشد. عادت کردن به طعم شور تبدیل به چرخهای میشود که شکستن آن سخت است. برای این که این چرخه را بشکنید، سعی کنید بهتدریج میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید و غذاها را با ادویهها و گیاهان معطر طعمدار کنید.
۸- پوکی استخوان مصرف نمک زیاد، سبب جدا شدن کلسیم از استخوانها و دفع آن از ادرار میشود. این افراد به همین علت دچار پوکی استخوان میشوند و استخوان آنها نازک میشود و با افزایش سن استخوان راحت میشکند.
