مشاوره فردی: کودک ۴ سالهام با هیچ فردی دوست نمیشود.
سوال: کودکی دارم ۴ ساله. با هیچ فردی دوست نمیشود و وسایل بازیاش را به بچههای دیگر نمیدهد. نگرانش هستم. خودم هم مادری هستم ۲۷ ساله. با پسرم چه رفتاری داشته باشم؟
پاسخ: مخاطب گرامی، از نظر اجتماعی، کودکان ۳ و ۴ ساله درباره دوستیابی چیزهای زیادی یاد میگیرند و بازی با کودکان دیگر را به تنهایی ترجیح میدهند. از همین سن است که کمکم شروع به ایجاد پیوندهای واقعی با همسالان خود می کنند و در همکاری و توجه به احساسات دیگران بهتر میشوند. در ادامه چند توصیه به شما داریم.
شاید پسرتان سرخورده شده است
کودکان در ۴ سالگی ممکن است به دلیل بیتوجهی والدین به رفتارهایشان، دچار سرخوردگی و انزوا شوند. برخی از کودکان در این سن توانایی بیان احساسات و ابراز علاقه به دیگران را ندارند و برای گفتن احساسات خود خجالت میکشند. این جاست که والدین باید به کودک آموزش دهند تا از طریق ارتباط زبانی، احساسات و موضوعات مهم از نظر خودش را بیان کند. مثلا یک کودک ۴ ساله باید بداند که میتواند با گفتن جملاتی مانند «میای با هم بازی کنیم» یا «می شه با من دوست بشی» برای برقراری ارتباط با دیگران پیشقدم شود. به طور کلی درباره دوستیابی، از بردن کودک به محیطهایی که همسالان وجود دارند مثل پارک، مهمانی یا حضور موقت ساعتی در مهدکودک غافل نشوید چون به او کمک میکند تا بتواند مهارتهای ارتباطیاش را پرورش دهد.
بگذارید پسرتان احساس مالکیت را تجربه کند
گفتهاید که پسرتان، وسایل بازیاش را به بچههای دیگر نمیدهد. قبل از این که بخواهید مفهوم به اشتراک گذاشتن را به کودک آموزش دهید، اجازه دهید به قدر کافی احساس مالکیت را تجربه کند. برای او وسایلی مختص خودش بخرید، نه این که یک اسباببازی مشترک با خواهر یا برادرش برای او تهیه کنید. شکلگیری مفهوم مالکیت(مال خودِ خودم) باعث میشود کودک احساس امنیت و استقلال کند. پس از تجربه این حس و تثبیت مفهوم «مال من» یا «مال او»، کودک آماده به اشتراکگذاشتن داراییهایش میشود و همچنین یاد میگیرد به مالکیت دیگران احترام بگذارد و دنبال تصاحب داراییهای آنها نباشد. برای وادار کردن کودک به اشتراک گذاری، به زور و اجبار متوسل نشوید. اگر همیشه سعی کنید با زور و اجبار او را وادار کنید تا اسباب بازیها یا وسایلش را به اشتراک بگذارد، کودک شروع به لجبازی میکند و سعی میکند به شما نشان دهد که «مال او» مال اوست.
او را با مفهوم قرضدادن آشنا کنید
به کودک بگویید به اشتراک گذاشتن اسباب بازیها یا وسایلش باعث نمیشود آنها را از دست بدهد. مثلا بگویید: «این ماشین مال تو هست ولی حالا که مهمون داریم، قراره چند ساعتی با هم باهاش بازی کنین. وقتی مهمونها رفتن دوباره ماشین خود تو میشه». تاکید روی مالکیت و تاکید روی موقتی بودن این اشتراک باعث میشود کودک همکاری بیشتری با شما نشان دهد. همچنین بهتر است در ادامه، برای ترغیب بیشتر کودک بگویید: «دفعه بعد که ما خونه شون رفتیم تو هم میتونی با عروسکهای اون بازی کنی». در همین راستا، کودک را با مفهوم قرضدادن آشنا کنید. به او بگویید که گاهی آدمها وسایلشان را به صورت موقتی به دیگران میدهند اما در اصل وسیله دوباره مال خود آنهاست. بعد به صورت عملی این مفهوم را برای او جا بیندازید. مثلا خودکاری را از همسرتان قرض بگیرید و دوباره برگردانید. کودک با مشاهده این فرایند میتواند مفهوم مالکیت و بخشش موقت را بهتر درک کند.