مثل هر کار دیگری درست کردن پادکست و گوش‌دادن هم قلق‌های خودش را دارد.
چرا پادکست؟
حین پیاده‌روی، رانندگی، ورزش، برخی فعالیت‌های هنری، قبل از خواب و… شاید خواندن یک کتاب سخت و پردردسر و گاهی حتی غیرممکن باشد اما می‌شود با گوش دادن به یک پادکست خوب درباره مهارت‌های زندگی، توسعه فردی، کسب و کار، تربیت فرزند، خلاصه کتاب، موضوعات علمی، تاریخی و… کلی چیزهای جالب یاد گرفت. گاهی هم امکان مطالعه هست اما یا حالش نیست، یا به‌هردلیلی دوست دارید یک موضوع را از زبان کسی‌که در آن زمینه مطالعه و تخصص بیشتری دارد یاد بگیرید. کسی‌که می‌تواند چکیده تجربه زیست، زاویه دید و نکات کاربردی کتاب‌ها را در یک پادکست بیان کند. چند روز قبل بیلبوردی برای تبلیغ یک ماشین‌ظرف شویی دیدم که رویش جمله‌ای با این مضمون نوشته شده بود که «وقتت برای ظرف شویی را برای مطالعه بگذار»! البته ظرف‌شستن فعالیت خوبی است، به‌خصوص اگر خانوادگی و نوبتی باشد که باعث تقسیم کار و آموزش مسئولیت‌پذیری به‌بچه‌ها می‌شود و در کل انجامش تباه کردن وقت نیست. اما به‌فرض اگر بخواهیم در کنار کارهایی اعم از شستن ظرف، رسیدگی به‌گل وگیاه و… کار مفید دیگری انجام دهیم چرا پادکست نه؟ حتماً باید ماشین‌ظرف شویی بخریم؟ گوش دادن پادکست روشی برای ذخیره و مدیریت بهتر زمان است و حال آدم را خوب می‌کند چون هر وقت چیزی یاد بگیریم حس بهتری به همه چیز داریم.
پادکست کجا؟ چگونه؟
هر پادکستی برای هر موقعیتی خوب نیست، بعضی پادکست‌ها تمرکز می‌خواهند، بعضی پادکست‌ها محتوایی دارند که آدم دوست دارد بخشی از آن‌ها را یادداشت کند. بعضی پادکست‌ها هم در کل پادکست نیستند و فقط چند موزیک پشت سرهم ردیف شدند. اول از همه باید مشخص کنید چه پادکستی را چرا گوش می‌دهید؟ یعنی اگر می‌خواهید حال خوبی داشته باشید اول این که سراغ پادکستی با محتوای سنگین نروید، دوم این‌که داخل اتوبوس و مترو هم می‌شود پادکست حال‌خوب کن را گوش داد. اما اگر می‌خواهید چیزی یاد بگیرید بهتر است در موقعیتی مناسب پادکست را گوش بدهید؛ گام اول این‌که براساس نیاز ذهنی، دغدغه‌ها و سوالات‌تان یک پادکست جدی و عمیق را انتخاب کنید، نظرات دیگران را درباره‌اش بخوانید، درباره گروه تهیه‌کننده‌اش اطلاعات جمع کنید و ببینید اصلاً صلاحیت چنین تولید محتوایی را دارند یا نه؟ بعد هم در موقعیتی که می‌شود خوب گوش داد آن را پخش کنید. راستی چرا گفتیم درباره گروه تولید پادکست اطلاعات کسب کنید؟ این‌روزها تولید پادکست برای خیلی‌ها جذابیت دارد، یعنی همان نگاهی را که به عکس گرفتن با کتاب و قهوه در کافه دارند، به تولید پادکست هم دارند. این چنین افرادی ممکن است با خواندن دو تا کتاب روان‌شناسی زرد حس کنند که می‌توانند درباره انرژی کائنات و انرژی مثبت و این‌جور چیزها صحبت کنند.
ویژگی‌های یک پادکست خوب
قرار نیست هر چیزی که به عنوان پادکست منتشر می‌شود، ارزش شنیدن داشته باشد. در ادامه از ویژگی‌هایی خواهیم گفت که یک پادکست خوب باید داشته باشد.
داشتن موضوع مشخص داشتن یک موضوع جذاب که سازنده به آن اشراف دارد، برای همه قسمت‌ها یکسان و تازه و نوآورانه باشد، می‌تواند یک پادکست را قابل شنیدن کند. در یک کلام، پادکست باید حرفی برای گفتن داشته باشد.
تقویم محتوایی انتشار به موقع پادکست، یکی از مزیت‌های پادکست خوب است. اگر بناست که پادکست هفتگی باشد، باید حتما هر هفته منتشر شود تا شنوندگان منتظر آن بمانند. اگر ماهانه است، همچنین. پادکست‌هایی که گاه به گاه منتشر می‌شوند، مشتریان دایمی کمتری خواهند یافت. تداوم در انتشار از کلیدهای موفقیت است.
قالب یکتا باید قالب پادکست مشخص باشد. اگر نمایشی است، باید همه یا بیشتر قسمت‌های آن نمایشی اجرا شود. اگر گوینده‌محور و مونولوگی است، خاطره‌بازی است یا … هم باید قالب یکدستی در همه قسمت‌ها داشته باشد.
کیفیت عالی چون پادکست فقط از طریق گوش با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند باید بالاترین کیفیت ممکن را داشته باشد تا شنونده از شنیدن آن خسته نشود و با لذت آن را دنبال کند. برای همین ضبط پادکست در محیط مناسب و با وسایل باکیفیت آن را شنیدنی‌تر می‌کند. کیفیت باید در محتوا هم رعایت شده باشد. استفاده از منابع و افراد موثق و کارشناس، هر پادکستی را زبانزد خواهد کرد که ارزش شنیده‌شدن داشته باشد.
جذابیت شنیداری قرار نیست پادکست‌ها فقط به مخاطبان چیزی بیاموزند. اگر هم چنین قراری را گذاشته‌اند، باید درصد جذابیت آن را هم حفظ کنند. استفاده از موسیقی، داشتن گوینده خوش‌صدا، آوردن مهمانان متنوع، فاصله‌گذاری‌های بجا و تنوع در بخش‌ها، از عوامل جذابیت یک پادکست موفق است. پادکست باید درصدی از سرگرم‌کنندگی درون خودش داشته باشد.
گوینده دلنشین دلیل عمده موفقیت پادکست‌های خوب، گویندگان آن‌هاست. گوینده‌ای که علاوه بر صدا، قدرت بیان و لحن خوش داشته باشد و بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند، با مهمانان تعامل خوبی داشته باشد، حاضرجواب و با اطلاعات عمومی بالا باشد و به‌طور کلی بتواند نشان خاص پادکست باشد و مخاطب را جذب کند. داشتن دو گوینده یا به اصطلاح میزبان، باعث بده بستان بیشتر و جذابیت و تنوع بالاتر پادکست می‌شود که شنیدن آن را برای مخاطب لذتبخش‌تر می‌کند.
تعامل با شنوندگان هرقدر افراد پادکست خوبی تولید کنند ولی نتوانند با مخاطب ارتباط برقرار کنند، موفق نخواهند شد. دخالت دادن شنونده در روند پادکست، درخواست برای ارسال پیام، ایجاد گروه در فضای مجازی و گذاشتن راهی پیش پای مخاطبان برای ارائه پیشنهاد و انتقاد، می‌تواند ما را به عنوان شنونده جذب پادکست کند.
نکات کنکوری حذف سروصدای پس‌زمینه، جذابیت جلد هنری و لوگوی پادکست، نام منحصربه‌فرد و جذاب، مدت زمان مناسب که زیادی کوتاه یا طولانی نباشد، مناسب‌سازی برای موتورهای جست‌وجو، تبلیغ در فضای مجازی و حقیقی، عرضه در اپ‌های معروف، استفاده از متن بانمک و داشتن یک غافلگیری در هر اپیزود هم از ویژگی‌های یک پادکست موفق است. همچنین تبلیغ زیاد یا اعلام چندین باره برای دریافت کمک‌های نقدی، اعصاب شنونده را به هم می ریزد و او را از پادکست دلزده می‌کند.
