رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفته که خردهفروشان موادمخدر بهخصوص «گُل» بازاری بهتر از اطراف مدارس پیدا نمیکنند؛ والدین چه کنند؟
نویسنده : مصطفی نجمی | پژوهشگر اعتیاد
نتایج تحقیقات جدید در حوزه سن مصرف مواد مخدر، نگرانیهای والدین را بیشتر از قبل کرده است. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران بهتازگی گفته: «طبق تحقیقات جدید و نتایج پژوهشها، سن مصرف مواد و خرید آن از ۱۵ سالگی تا ۱۹ سالگی بین نوجوانان بسیار دیده میشود. به همین دلیل، خرده فروشان مواد مخدر بازاری بهتر از اطراف مدارس پیدا نمیکنند. بر اساس تحلیلی که از وضعیت نوع مواد مصرفی در ایران داریم، مصرف ماده محرک گل بعد از تریاک بیشترین مصرفکنندگان را دارد. با نیم نگاهی به مصرفکننده مواد غیرسنتی که عموما نوجوانان و جوانان هستند، نوجوانان گرایش زیادی به استعمال گُل دارند…
در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
گُل، نامی زیبا اما پرخطر!
تریاک یک ماده مخدر سنتی است که معمولا افراد مسن را درگیر میکند. با توجه به اینکه استعمال تریاک نیاز به برخی وسایل و دردسرها دارد و عرف جامعه چنین کاری را نمیپذیرد وبه اصطلاح وقتگیر است، در سنین پایین در مقایسه با دیگر مواد مخدر مثل گُل، نگرانی کمتری برای والدین دارد. گُل باتوجه به این که اسمش خیلی زیباست و احساس خوبی به نوجوان میدهد و معمولا اطلاعات نوجوانان هم درباره آن کمتر است، خطر بیشتری دارد. در ضمن چون گُل را میتوان با سیگار هم کشید، جلب توجه کمتری میکند. وقتی نوجوان میبیند که مصرف این ماده با نگاه سرزنشآمیز و همراه با قضاوت دیگران نیست، به سمت مصرف این ماده خطرناک کشیده میشود. بنابراین در سن نوجوانی، مصرف کننده گُل بیشتر از بقیه دورههای سنی است.
توهم زایی گُل، ۳ برابر ماریجوانا
«گُل» ماده توهمزای جدیدی نیست بلکه همان حشیش(ماری جوانا) است با این تفاوت که نسبت به حشیش، در ایجاد توهم و اعتیادآوری قویتر عمل میکند و میزان توهمزایی آن ۲ تا ۳ برابر بیشتر از ماریجوانای معمولی تخمین زده میشود. خیلی از جوانان واقعا نمیدانند که گُل، مخدر است و نباید آن را استفاده کرد. بنابراین یکی از دلایل رشد بیرویه مصرف این ماده، ناآگاهی نوجوانان است. در دوره نوجوانی به دلیل کنجکاوی زیاد، خطر تمایل به مصرف مواد مخدری که اسمهای خاصتری دارند، بیشتر است. بنابراین اگر شما یک نوجوان را به مصرف شیشه یا حشیش ترغیب کنید، بهاحتمال زیاد پاسخ منفی خواهید شنید بنابراین گُل در اطراف مدارس، می روید و زندگی دانشآموزان را تباه میکند.
بیان واقعبینانه عوارض مصرف گُل به نوجوان
عوارض مصرف گُل، به دو دسته کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم میشود. احساس سرخوشی، تجربه هیجانها با شدت بیشتر مثلا خندههای بیشتر و بلند، زیاد شدن غیرطبیعی اشتها، ریخته شدن ترس و احساس جسورتر شدن، قرمز شدن چشم و … از عوارض کوتاهمدت مصرف گل است. در همه این موارد، قدرت لازم برای تصمیمگیری از دست میرود و رفتارهای فرد پرخطر میشود. نکته مهم درباره این عوارض این است که بهطور واقعبینانه توسط خانواده و مدارس به دانشآموز گفته شود. باید پذیرفت مصرف این مواد در ابتدا برخی لذتها را برای فرد دارد و چیز عجیبی نیست اما استمرار مصرف گل باعث اختلال در فرایند درک و تفکر، تخریب حافظه، سندروم بیانگیزگی، افزایش احتمال جنون و تمایل به خودکشی، ابتلا به اختلال حسی و حرکتی، مشکلات جسمانی برای ریه، ابتلا به اختلالهای اضطراب و افسردگی و … میشود. ترک کردن این ماده هم بسیار سخت است چون وابستگی روانی زیادی ایجاد میکند. پرخاشگری، تغییر در خلقوخو و کنترل نکردن تکانه از پیامدهای مصرف گل است. این مواد شبیه به حشیش است و در دراز مدت باعث اسکیزوفرنی و اختلالاتی خواهد شد که فرد را در واقعیتسنجی دچار مشکل میکند.
واکسینهکردن فرزند در برابر اعتیاد از کودکی
پدرومادری که فرزندشان در دوره کودکی است، باید جوری رفتار کنند که فرزندشان به آنها اعتماد داشته باشد. والدین باید تکیهگاهی برای فرزندانشان باشند. این احساس امنیت در داشتن ارتباط مناسب با کودک به دست میآید؛ ارتباطی که بدون قید و شرط او را دوست داشته باشند و اگر رفتار اشتباهی را مرتکب شد، از رفتارش انتقاد کنند نه اینکه او را تحقیر کنند. این کودک وقتی وارد دوره نوجوانی میشود هرچه فضای ارتباطیاش با والدین همراه با تنش بیشتری باشد، به رفتارهای پر خطر گرایش بیشتری پیدا میکند و این مسیر غلط را ادامه میدهد. بنابراین پیشگیری اولیه، داشتن ارتباط خوب با فرزند است. والدین علاوه بر نظارت همدلانه، باید با او درباره خطرات مواد مخدر هم صحبت کنند.
اگر نوجوانمان معتاد به گُل شد، چه کنیم؟
و اما پیشگیری ثانویه این است که اگر نوجوانی درگیر مصرف گُل شد، باید آسیبشناسی کرد که با چه کسانی ارتباط دارد. شما بهعنوان والدین باید زنجیره کسانی که دارند او را برای مصرف مواد وسوسه میکنند، شناسایی کنید تا بتوانید آن را قطع کنید. فضا را برای دوستیهای مناسب تدارک ببینید و حتما از متخصصان کمک بگیرید. فقط نکته مهم این است که در این حالت، والدین بیشتر از بایدها به نبایدها دقت کنند یعنی نباید تحقیر و سرزنشی اتفاق بیفتد چون دوباره فاصله را بیشتر میکند و احتمال ترک، کمتر میشود. در ضمن، درمان این افراد فقط زمانی صورت میگیرد که تحت نظر روانپزشک متبحر باشند چون این ماده به طور مستقیم روی مغز تاثیر میگذارد.