اگر عذرخواهی کردن و شرایطش را بلد نباشیم، ممکن است وضع را بدتر کنیم و دوستان‌مان را ازدست بدهیم.
گاهی اوقات بدون این‌که عمدی در کار باشد، احساسات دیگران را جریحه دار می‌کنیم. اما گاهی عمدا بدجنسی می‌کنیم و بعد احساس بدی به ما دست می‌دهد؛ در هر دو صورت می‌دانیم که باید عذرخواهی کنیم. این راهی است که بگوییم از کاری که انجام داده‌ایم و باعث ناراحتی دوست‌مان شده، متأسفیم و سعی خواهیم‌کرد در آینده رفتار بهتری داشته‌باشیم. ماجرا به این سادگی نیست.
عذرخواهی یک جور همدلی است
«ببخشید»، «معذرت می‌خوام»، «متأسفم»؛ این‌ها چیزی بیشتر از یک کلمه‌اند. ما با ابراز تأسف، به طرف مقابل‌مان این پیام را می‌دهیم که برایش احترام قائلیم و به احساساتش اهمیت می‌دهیم. معذرت‌خواهی درواقع یک‌جور همدلی است که هم باعث می‌شود خودمان احساس بهتری داشته‌باشیم و هم از احساس بدی که طرف مقابل‌مان تجربه می‌کند، بکاهیم. پس چرا گاهی وقتی عذرخواهی می‌کنیم، همه‌چیز خراب می‌شود؟ چرا دوست‌مان عذرخواهی ما را نمی‌پذیرد و دعوا بالا می‌گیرد؟ عذرخواهی کردن، اصولی دارد که باید رعایت کنیم. اول چندتا عذرخواهی خوب با هم ببینیم، بعد برویم سراغ یادگرفتن اصول کار؛ «متأسفم بابت حرف بدی که بهت زدم»، «ببخشید، نباید با اون لحن باهات حرف می‌زدم»، «منو ببخش که باهات بدرفتاری کردم، کارم اشتباه بود و دیگه تکرارش نمی‌کنم.»
عذرخواهی باید با جبران اشتباه همراه باشد
یک عذرخواهی خوب به‌معنی پذیرفتن تقصیر خود است. وقتی می‌گوییم «معذرت می‌خوام اما تو باعث شدی…»، «متأسفم ولی عصبانی بودم…» و معذرت‌خواهی‌های دیگری که در آن‌ها دلیل‌تراشی وجود دارد، به طرف مقابل این پیام را می‌دهد که از صمیم قلب بابت اشتباه‌مان متأسف نیستیم. در عذرخواهی نباید حرف و رفتارمان را توجیه کنیم. مظلوم‌نمایی برای آن‌که طرف مقابل را به پذیرفتن عذرخواهی وادار کنیم هم روش اشتباهی است. همچنین نباید توقع داشته‌باشیم که با یک «متأسفم گفتن» همه‌چیز به‌خوبی و خوشی تمام شود. ممکن است مدتی طول بکشد تا طرف مقابل احساس ناراحتی‌اش را پشت‌سر بگذارد. عذرخواهی به این معنی نیست که او موظف است فوری احساس بدش را ازبین ببرد. بنابراین لازم است که به طرف مقابل، زمان بدهید اما نباید همه‌چیز را هم به گذر زمان بسپارید؛ عذرخواهی باید با تلاش برای رفع اشتباه و جبران همراه باشد. به‌علاوه حرف و رفتاری که باعث ناراحتی دوست‌مان شده نباید تکرار شود، چون در این‌صورت عذرخواهی کردن دیگر معنی ندارد. ابراز تأسف باید با تغییر رفتار همراه شود اما حتی در این‌صورت هم کسی موظف نیست عذرخواهی ما را بپذیرد. عذرخواهی کردن، رفتار محترمانه‌ای است اما قرار نیست همیشه پذیرفته شود، حتی اگر همه اصولش را رعایت کنیم. دانستن این نکته وقتی خودمان مخاطب معذرت‌خواهی هستیم هم ضروری است؛ اگر کسی با حرف یا رفتاری به ما صدمه جبران‌ناپذیری زده‌است، حق داریم که عذرخواهی‌اش را نپذیریم.
منبع: kidshealth.org
