بهبهانه پربازدید شدن تصویری از کودکی که در اعتراض به والدینش در وسط خیابان د راز کشیده، از مواجهه اصولی با این اتفاقات گفتیم.
نویسنده : سمانه تعلیمدهنده | کارشناسارشد مشاوره توانبخشی
بیشتر والدینی که فرزندان خردسال دارند، قهر همراه با سکوت یا داد و فریاد کودک را برای رسیدن به خواستههایش تجربه کردهاند و گاهی این مسئله در بین جمع یا گروهی اتفاق افتاده که والدین برای حفظ آبروی خود تن به خواسته کودک دادهاند و در آن لحظه احساس شکست و ناامیدی و شرمساری در شیوه فرزند پروری خود داشتهاند. به تازگی تصویری در شبکههای اجتماعی پربازدید شده که یک کودک در اعتراض به این که پدر و مادرش به حرف او گوش نداده یا خواستهاش را برآورده نکردهاند، کف پیادهرو دراز کشیده است، اما سوال این است که رفتار اصولی و مواجهه درست با کودکی که قهر کرده، باید چگونه باشد؟ در ادامه چند توصیه به والدین در همین باره خواهیم داشت.
شیوههای مختلف قهر کردن
قهر در واقع نوعی از خشم و عصبانیت فریبکارانه است و بیشتر اوقات با هدف کنترل دیگران انجام میشود. قهر کننده قصد پیروز شدن و رسیدن به مقصود را دارد و نتیجه نهایی آن این است که من بدم، تو بدی و رابطه بین ما بد است و باید اصلاح شود. قهر کردن در سنین مختلف به شکلهای مختلف دیده میشود مثل سکوت کردن، غذا نخوردن، ایستادن، نشستن یا دراز کشیدن در مکان نامناسب، داد و فریاد راه انداختن و… . در این مورد خاص، کودک با دراز کشیدن در وسط پیادهرو، میخواسته قهر خودش را به والدینش ثابت کند.
علل قهر کردن کودکان
قهر کردن عموماً رفتاری آموختنی است و بر اثر یادگیری ایجاد میشود و بیشتر در کودکانی دیده میشود که حساس و زودرنج هستند و با قهر کردن خود قصد جلب توجه و کنترل والدین را دارند و از حدود ۳ سالگی به دلیل ورود کودک به سن اجتماعی شدن بیشتر دیده میشود. اگرچه مدت قهر کودکان کوتاه است و زود آشتی میکنند ولی در صورت توجه والدین به آنها در آن موقعیت، تداوم و تکرار قهر کردن کودک بیشتر خواهد شد. بنابراین برای کاهش یا از بین بردن این رفتار لازم است نکاتی که در ادامه آمده است، مورد توجه والدین قرار گیرد.
۸ توصیه به والدین برای مواجهه با قهر کودکان
پیشگیری کنید| قبل از هر چیز، پیشگیری از قهر کودک باید در دستور کار قرار بگیرد. مثلا هنگام خرید یا خوردن صبحانه به کودک فرصت انتخاب بدهید تا قهر نکند. برای مثال اگر اصرار به خرید اسباب بازی دارد، به او بگویید: «میخواهی خوراکی برایت بخرم یا توپ؟» با این کار، قبل از قهر کردن به او فرصت انتخاب و فکر کردن دادهاید.
تسلیم نشوید| هرگز تسلیم تقاضاهای کودک نشوید به خصوص اگر میدانید که انجام آنها به صلاح وی نیست. تسلیم نشدن در این مواقع، یک پیام مهم برای کودک دارد که شما به خط قرمزها پایبند هستید. بعضی اوقات، قهر کردن بازی کودک برای به چالش کشیدن والدین است. هرگز وارد این بازی نشوید.
از عبارات مهرآمیز استفاده کنید| درحالی که موضع قاطعی اتخاذ کردهاید، از عبارات مهرآمیز استفاده کنید. مثلا بگویید: «عزیزم، اگرچه من هم از این اسباب بازی خیلی خوشم اومده ولی متاسفانه امروز قصد خرید کردن نداریم.»
تهدید توخالی نکنید| با تهدیدهای تو خالی، قهر کودک را تقویت نکنید. مثلا به او نگویید: «دیگه دوستت ندارم» یا «اگه ادامه بدی منم دیگه باهات حرف نمیزنم» و… .
نگران قضاوت دیگران نباشید| اگر در مکان عمومی هستید، مثلا در خیابان یا مغازه، نگران نباشید که مردم شما را چگونه قضاوت میکنند، فقط سعی کنید کودک را از آن صحنه دور کنید اما تسلیم او نشوید، وگرنه باید همیشه منتظر چنین واکنشهایی از سمت کودک باشید. همچنین از قهر همراه با گریه و داد و فریادهای کودک حتی در صورت مشاهده رنگ پریدگی و گرفتگی صدایش نهراسید.
از دیگران عذرخواهی کنید| اگر در بین اقوام و نزدیکان هستید، از آنها بابت سروصدای ایجاد شده عذرخواهی کنید و برای آنها توضیح دهید که قصد دارید فرزندتان را آموزش دهید که نباید همیشه به خواستههایش عمل شود.
گفتوگو را به او آموزش دهید| کودکی که قهر میکند، توانایی بیان احساس و خواسته خود را ندارد، بنابراین با صحبت کردن با وی به او آموزش دهید به جای رفتارهای قهرآمیز درباره موضوعی که او را ناراحت کرده است، با هم گفتوگو کنید.
داستان آموزنده بگویید| با بیان داستانهایی با شخصیتهایی از حیوانات، نتایج نامناسب قهر کردن را به صورت غیرمستقیم برای وی بیان کنید.