مشاوره فردی: تیک عصبی ام به دلیل فشار کاری زیادتر شده است.
نویسنده : رضا زیبایی | روان‌شناس‌بالینی
سوال: خانمی ۲۴ ساله و کارمند یک داروخانه هستم. از بچگی تیک عصبی داشتم و هر وقت نگران می‌شدم، پایم بی‌اختیار تکان می‌خورد. حالا چند وقتی است که به دلیل تعدیل نیرو در محل کارم، فشار کاری زیاد شده و فشار روانی روی من است. مدام تیک عصبی ام بیشتر می‌شود. آیا این اختلال قابل درمان است؟
پاسخ: مخاطب‌گرامی، علل بروز انواع تیک‌های عصبی (حرکتی و کلامی) چندگانه است و بسته به تشخیص متخصص، راهبرد درمانی خاص خود را دارد. در ابتدا ایجاب می‌کند با دلایل عمده تیک‌ها آشنا شوید. دلایل عمده تیک‌های عصبی عبارتند از: فشار روانی قدیم یا جدید، وجود عوامل زیستی و محیطی مانند کمبود ویتامین یا چاقی و…، کمبود خواب، عوارض برخی داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان آلرژی که شامل آرام‌بخش و آنتی‌هیستامین هستند، عادت در تکان دادن عضوی از بدن، تغییرات هورمونی به‌ویژه در خانم‌ها، بعضی بیماری‌های مزمن مثل نارسایی کلیه یا دیابت و نوروپاتی محیطی که معمولا با سندروم پای بی‌قرار مرتبط هستند، مصرف انواع روان گردان‌های سنتی و صنعتی.
از سندروم پای بی‌قرار چه می‌دانید؟
در سندروم پای بی‌قرار، فرد در ناحیه ران و ساق پا احساس درد عصبی می‌کند و پای خود را به دلیل سوزش و کرختی تکان می‌دهد. علایم این سندروم با قدم زدن بهتر می‌شود نه با استراحت کردن. این افراد همچنین بی‌قراری حرکتی دارند و علایم آن‌ها در شب تشدید می‌شود.
تیک شما از نوع ماندگار است
برخی تیک‌ها بسیار موقت و زودگذر هستند و با حذف سهوی یا عمدی علت آن، تیک دیگر رخ نمی‌دهد، اما برخی تیک‌ها ماندگارتر هستند و گاه سال‌ها تکرار می‌شوند و ممکن است برای دوره‌ای ناپدید شوند ولی مجدد بروز کنند که به‌نظر می رسد تیک شما مخاطب محترم از نوع دوم است. درمان این نوع تیک‌ها به ۲ روش دارودرمانی و روان درمانی است.
از متخصص روان پزشک کمک بگیرید
بسته به دلایل ذکر شده و گاه وجود آزردگی‌های دیگر روان شناختی در فرد، متخصص روان پزشک یا اعصاب و روان، دارودرمانی را آغاز می کند و فرد با اعلام بازخورد، فرایند درمان را بهبود می بخشد تا به درمان قطعی منجر شود.
علت شکل‌گیری تیک باید مشخص شود
در صورت تشخیص نیاز فرد به مشاوره و روان درمانی، متخصص تلاش می‌کند علت شکل‌گیری اضطراب و نحوه تشدید آن در ذهن فرد را درمان کند. برای مثال در صورت وجود اضافه بار شغلی یا متغیرهای شغلی ناهمخوان با شخصیت فرد (بودن در یک شغل برون گرایانه با یک شخصیت درون گرایانه) آرام آرام فرد دچار تنش می شود تاحدی که گاه دست به تعویض یا ترک شغل می زند.
استرس شغلی تان باید مدیریت شود
معمولا در حوزه استرس شغلی که شما هم به آن اشاره کردید، چند موردی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد، بسیار شایع است که مشاور و روان درمانگر روی آن‌ها تمرکز ویژه‌ای دارند: ۱- نبود شرح وظایف مشخص. کارفرما هرروز یا هر هفته به وظایف شما اضافه می کند و شما هم به دلایل بی‌شمار نمی‌توانید از پذیرش آن سرباز بزنید. همین جاست که مشاور مهارت‌های صحیح ابراز وجود سازمانی را به شما آموزش می‌دهد یا دلیل ترس شما از ابراز وجود را واکاوی می کند و آن را بهبود می‌بخشد. ۲- تناسب نداشتن خصوصیات شخصیتی با محیط عینی و ذهنی کارتان. ۳- وجود یک کارفرما یا یک یا چند همکار به‌شدت عصبی یا غیرقابل پیش‌بینی یا غیراخلاقی و تقریبا بیمار. ۴- ساعات کار طولانی و گاه اجبار کار در تعطیلات و تناسب نداشتن حقوق با سختی کار. در این حالت‌ها، مشاور و روان‌درمانگر تلاش می‌کند با ارتقای مهارت‌های ذهنی، در شیوه حل مسئله در موقعیت‌های مختلف سازگاری بیشتری با کارتان پیدا کنید.
