پاسخهایی به رایجترین سوالات درباره دلایل و درمان اختلال «ترس از طرد شدن» که به معنای نگرانی از نادیده گرفتهشدن توسط دیگران است.
نویسنده: فهیمه میرزایی | کارشناسارشد روانشناسی
شنیدن این جمله از زبان دیگران که «کسی حواسش به من نیست» یا «کسی من رو درک نمیکنه»، مربوط به افرادی با سن و سال خاص و یک طبقه اجتماعی یا اقتصادی خاص از جامعه نیست. بسیاری از افراد از این که حس کردهاند از همان ابتدای کودکی هیچ فردی اعم از مادر، پدر، دوستان و آشنایان به آن ها توجه و محبت نکرده است، گلایه مند هستند . گسترش این افکار، زمینهساز ایجاد یک اختلال در شخص به نام «ترس از طرد شدن» میشود. به همین دلیل، موضوع مقابله با طرد شدن بیش از پیش اهمیت پیدا میکند. بدون اغراق میتوان گفت این ترس و دردسرهایی که برای شخص به همراه خواهد داشت، یکی از موانع رسیدن آنها به مدارج عالی پیشرفت و ترقی است. در ادامه درباره چیستی، درمان و علایم این اختلال صحبت میکنیم.
4 نوع طردشدگی
طردشدگی در زمینههای گوناگون رخ میدهد و هرگونه پیامدهای بهداشت روانی تا حدی به شرایط طردشدگی بستگی دارد. برخی از انواع رایج طردشدگی عبارت اند از: طردشدگی خانوادگی، طردشدگی اجتماعی، طردشدگی در یک رابطه و طردشدگی رمانتیک. مقابله با طرد شدن، به منظور از بین بردن ترس ناشی از رها شدن و نادیده گرفته شدن اتفاق میافتد. محروم شدن از توجه ،محبت و عاطفه افراد مهم در زندگی، تداعی کننده طرد شدن است.
هنگامی که این حس در وجود فرد شکل میگیرد، اگرچه به معنای واقعی کلمه طردشدنی صورت نگرفته، اما فرد در حال رنج کشیدن و انتظار برای طرد شدن به سر میبرد.
پاسخ به 3 سوال رایج درباره اختلال طردشدگی
1- آیا یک فرد میتواند از سن کم دچار حس طردشدگی یا رهاشدگی شود؟
بله. افراد در هر سنی که آسیبپذیر باشند میتوانند به این مشکل دچار شوند.
2- آیا طردشدگی تنها از طرف معشوق است؟
خیر. طردشدگی میتواند از راههای مختلف باشد. به طور مثال، طرد شدن از خانواده، طرد شدن از اجتماع، طرد شدن از سوی دوست و … .
3- چگونه فرد باید بفهمد که دچار این اختلال است ؟
زمانی که فرد علایمی مانند مقصر دانستن خود، دوری از اجتماع، بروز خشم و عصبانیت، تخریب قدرت تفکر صحیح، بدبین شدن به همه افراد و … را داشته باشد احتمال درگیر شدن به اختلال اضطرابی وجود دارد.
آسیب های ابتلا به این اختلال
ترس از طرد شدن و رها شدن، سبب ایجاد هیجان هایی مانند افسردگی، اضطراب، تنهایی و خشم در سیطره وجودی فرد میشود. طردشدگی میتواند مهارتهای برقراری تعامل سالم و موفق فرد با دیگران را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد. گاهی این افراد گمان میکنند با گرفتن تاییدیه از دیگران به آرامش میرسند، اما متاسفانه بعد از گرفتن تاییدیه همچنان استرس درون آنها وجود دارد. این روند اگر ادامه داشته باشد باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و در نهایت، این استرس و اضطراب باعث فرسودگی و افسردگی میشود. این افراد بهمرور زمان به هیچ چیز علاقه خاصی پیدا نمیکنند و رابطه خود را با دیگران کمرنگ میکنند.
درمان ترس از طردشدگی یا رهاشدگی
انتظارات ما هستند که ما را همیشه و همیشه در خواستنهایی میاندازند که موجب دوری ما از دیگران میشوند و احساس طردشدن را به واسطه آن تجربه میکنیم. بنابراین اگر بدون سقفی از انتظار در برابر دیگران ظاهر شویم، پس از آن، احساس طرد شدن، ناخواستنی بودن و تبعید شدن را تجربه خواهیم کرد. توصیه میشود تمام مشکلات و دلایل احساس طردشدنتان را روی کاغذ بنویسید. سپس تمامی پیامدهای ممکن درباره آنها را بررسی کنید و آنها را روی کاغذ بیاورید. در واقع در این مرحله باید به سوال «پیامدهای ممکن چیست؟» پاسخ دهید. شاید پاسخ این سوال از دست دادن مال، رابطه، خانواده، دوست و … باشد. نوشتن این موارد روی کاغذ کمک میکند تا حد زیادی نگرانی شما رفع شود. در ادامه، شما باید بدترین پیامد را بپذیرید و خود را برای مدیریت بدترین آنها آماده کنید.
نکته پایانی هم این که برای پردازش احساسات خود کمی وقت بگذارید، تمرین کنید که به خود عشق بورزید و خود را دوست داشته باشید، مهربانی با خود را فراموش نکنید تا در مقابله با حس طردشدگی برنده شوید و اجازه ندهید که احساسات و رفتارهای دیگران جلوی پیشرفت شما را بگیرد.