مشاوره فردی: وقتی عصبی هستم ، وسواسی می شوم.
نویسنده : مهدی خراسانی| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی‌بالینی
سوال:
من یک مشکلی دارم که کمی عصبی هستم. هر زمان هم که عصبی می شوم، شکاکی و وسواس فکری و عملی ام بیشتر می‌شود و همین مسئله برایم دردسرساز شده است. موقع عصبانیت، ضربان قبلم هم تندتر می شود و نمی‌دانم چطور باید خشمم را مدیریت کنم. من پسر هستم و ۲۱ ساله.
پاسخ:
مخاطب‌گرامی، شما در سوالی که برای ما ارسال کرده‌اید، به چند موضوع اشاره کرده و از همه مهم‌تر، گفته‌اید که سریع عصبانی می‌شوید و ضربان قلب‌تان هم افزایش می‌یابد. سپس به شکاکی و در کنار آن‌ها به وسواسی بودن‌تان اشاره کرده‌اید. به دلیل این‌که در سوال به دنبال راهکاری برای غلبه بر خشم بوده‌اید، مواردی را برای مدیریت خشم توضیح می‌دهیم. به‌نظر می‌رسد که با مدیریت خشم‌تان، مسائل دیگری همچون وسواس و بدبینی‌تان هم کاهش خواهد یافت.
خشم تان را باید بشناسید
خشم واکنشی متداول به ناکامی و بدرفتاری است. اشکال اساسی خشم این است که اگرچه بخشی از زندگی است ولی ما را از رسیدن به اهداف خود باز می‌دارد و علت این‌که افراد درباره خشم آن‌قدر دچار تعارض هستند، همین نکته است. از یک طرف خشم پاسخ طبیعی انسان است و از طرف دیگر می‌تواند روابط بین فردی را مختل کند و ما را از رسیدن به اهداف خود باز دارد. این‌که بدانید چه مواردی باعث خشم شما می‌شود، کمک می‌کند هنگام برخورد با آن موارد از قبل آمادگی بیشتری کسب کنید و کمتر عصبانی شوید. برای مثال به چند عامل که بر اساس تحقیقات پژوهشگران موجب خشم انسان‌ها می‌شود، اشاره می‌کنیم: ۱- نداشتن رفتارهای هدفمند. ۲- تحقیر شدن یا مورد تبعیض قرار گرفتن. ۳- مورد پیش داوری یا بی مهری قرار گرفتن. ۴- مورد فریب کاری یا عهدشکنی قرار گرفتن و … . شما هم مواردی را که بیشتر موجب عصبانیت‌تان می‌شود یادداشت کنید تا بتوانید بهتر خشم خود را مدیریت کنید.
اگر جرئت مند نباشید، پرخاشگر می‌شوید
جرئت مندی یعنی دفاع از حقوق خود و بیان افکار و احساسات خود به شیوه مستقیم، صادقانه، مناسب و با احترام به حقوق دیگران. جرئت مندی و پرخاشگری دو مفهوم متضاد هم هستند. اگر در رفتار خود جرئت مند نباشید، به پرخاشگری کشیده می‌شوید. افراد جرئت مند هم برای خود احترام قائل اند و هم برای دیگران. اجازه بدهید برای این‌که با مفهوم رفتار جرئت مندانه و رفتار پرخاشگرانه آشنا شوید یک مثال بزنیم. فروشنده‌ای شما را مجبور می‌کند که چیزی بخرید. فروشنده: « اجازه می‌دهید جنس را برایتان ببندم؟» پاسخ غیرجرئت مندانه: «بله، اگر فکر می‌کنید جنس خوبی است ایرادی ندارد.»، پاسخ پرخاشگرانه: «این‌قدر مجبورم نکنید، من چیزی از شما نمی‌خرم». پاسخ جرئت مندانه: «متاسفم، اما من آمادگی خرید ندارم.»
از مهارت خودآرام‌سازی کمک بگیرید
وقتی خشم بر شما مستولی می‌شود، تخلیه خشم از طریق پرداختن به فعالیت‌های جسمی یا خلاق بسیار مفید و اثربخش است. در پیامک‌تان گفته‌اید که بعد از عصبانی‌شدن، ضربان قلبم تند می‌شود. توصیه می‌کنم با خودآرام‌سازی، ضربان قلب خود را کاهش دهید. وقتی عصبانی هستید، استفاده از مهارت خودآرام‌سازی بسیار مفید و اثربخش است. شما می‌توانید از احساس خشم خود به عنوان نشانه‌ای برای شروع خودآرام‌سازی استفاده کنید. خودآرام‌سازی تکنیک‌های بسیار زیادی دارد اما شما می‌توانید برای شروع با استفاده از تنفس‌های آرام و عمیق، در مدتی کوتاه خود را کاملا رها سازید، سپس در وضعیت بهتر و آرام‌تر راه‌حل هر مسئله را بررسی کنید.
