رسانههای اجتماعی مثل اینستاگرام مشکلاتی چون اضطراب، علایم افسردگی و نگرانی درباره تصویر بدن را بوجود می آورد؛ اما چگونه؟
از حدود ۱۰سالگی، مغز ما دستخوش یک تغییر اساسی میشود که درنتیجه آن به پاداشهای اجتماعی ازجمله توجه و تأیید همسالان توجه زیادی نشان میدهیم.
تقریبا در همین سن و سال است که صاحب گوشی هوشمند شخصی میشویم. رسانههای اجتماعی مثل اینستاگرام، تیکتاک و اسنپچت فرصتهای مهمی برای تعامل و ارتباط بین آدمها فراهم کردهاند و بخشی طبیعی از پیشرفت در زندگی مدرن هستند اما بیضرر هم نیستند؛ گفته میشود بین تعدادی از مشکلات سلامت روان از جمله اضطراب، علایم افسردگی و نگرانی درباره تصویر بدن و شبکههای اجتماعی ارتباط وجود دارد، بهویژه در نوجوانها. اما چرا؟
پاداش های اجتماعی و مغز
بین ۱۰ تا ۱۲سالگی، تغییرات در ساختار مغز باعث میشود که پاداشهای اجتماعی -تعریف و تمجید از مدل موی جدید و لبخند تحسینآمیز دیگری- احساس رضایت بیشتری برای فرد بههمراه داشتهباشد. گیرندههای هورمونهای شادی، «اکسیتوسین» و «دوپامین» در بخشی از مغز قرار دارند که اسمش «جسم مخطط شکمی» است. فعالیت زیاد این بخش در مغز نوجوانان، آنها را دربرابر توجه و تحسین دیگران حساستر میکند.
فعالیت در رسانههای اجتماعی و دریافت بازخورد از دیگران، درواقع مسیر پاداش مغز ما را تحتتأثیر قرار میدهد و باعث ترشح بیشتر هورمونهای شادی میشود البته شبکههای اجتماعی در بزرگ سالان هم با مراکز پاداش مغز درارتباطاند اما دو تفاوت مهم باعث میشود که آنها درمقایسه با نوجوانان دربرابر این فضاها آسیبپذیری کمتری داشتهباشند؛ اول، بزرگ سالان تصویر ثابت و مشخصی از خود دارند که کمتر به بازخورد همسالان متکی است؛ دوم، قشر پیشپیشانی بالغتری دارند که پاسخهای عاطفی و هیجانی را کنترل میکند.
نیاز به تأیید در نوجوانی
نیاز به تأیید دیگران در نوجوانی، نیاز خطرناکی است؟ البته که نه، برعکس به نوجوانان کمک میکند مهارتها و ارتباطات اجتماعی سالم را شکل بدهند اما خب بستر برآورده کردن این نیاز هم مهم است.
نوجوانها قبلا وقتی یک شلوار جین مد روز میپوشیدند و نگاه تحسینآمیز جمع کوچک دوستانشان را جلب میکردند، نیازشان به دریافت توجه پاسخ میگرفت و الان با گذاشتن ویدئویی در تیکتاک که ممکن است هزاران بازدید و لایک داشتهباشد.
شکل تعاملات آنلاین با حضوری متفاوت است و دو ویژگی بارز دارد؛ دایمی و عمومیاند. در دنیای واقعی ما با دوستی گفتوگو میکنیم و تمام میشود اما در دنیای مجازی اینطور نیست. رفتار ما دایم از سمت دیگران بازخورد میگیرد، دیگرانی که لزوما آنها را نمیشناسیم.
از آنجاییکه نوجوانها مدت زیادی را برای ارتباط برقرار کردن در فضای مجازی میگذرانند، محققان درباره آسیبپذیری آنها دربرابر اقتضائات فضای مجازی هشدار میدهند؛ آنها میگویند کاربران جوان فضای مجازی، بیشتر به مشکلات تصویر بدنی مبتلا میشوند و بیشتر درمعرض آزار و مزاحمت آنلاین هستند.
منبع: apa.org
