سوال:

پسر ۴ ساله ای دارم که مدام دختر یک و نیم ساله ام را اذیت می‌کند. او را هل می‌دهد و زمانی که زمین می‌خورد، به او می‌خندد! روزی ۱۰۰ بار این کار را تکرار می‌کند و روی اعصاب من می رود. چطور به او آموزش بدهم این کار را تکرار نکند؟

پاسخ:

مخاطب گرامی، به‌خاطر دلبستگی بین فرزند و والد، رقابت بین خواهران و برادران در کسب محبت پدر و مادر، همیشه بوده و هست. با این حال، چند توصیه به شما دارم.

احتمالا حسادت پسرتان را برانگیخته‌اید

این نوع رفتارها از سوی فرزندان بزرگ‌تر که توجهات والدین را به سوی کودک کوچک‌تر حس می‌کنند، زیاد دیده می‌شود. این رفتارها باید با توجهات اصولی والدین به فرزندان مدیریت شود. گاهی والدین به‌دلیل حساسیت زیاد روی کودکان کوچک‌تر و نیاز بیشتر به مراقبتش، رفتارهای دوگانه زیادی از دید کودک بروز می‌دهند که حسادت کودک بزرگ تر را بر می انگیزد. پس دقت کنید در رفتار خودتان، قربان صدقه رفتن و ابراز محبت به بچه‌ها عادلانه‌تر باشد. همچنین سخت گیری زیادی درخصوص کودک بزرگ‌ترتان نداشته باشید. همواره به خاطر داشته باشید او هم نیازهای کودکی خودش را دارد.

هویت مستقلی به پسرتان بدهید

با تعیین قانون‌هایی مثل حق انتخاب دادن به فرزند بزرگ تر در خرید لوازم یا پوشیدن لباس«از این دو تا کدوم رو می خوای بپوشی یا کدوم رو می خوای بخریم؟ یا از این دو تا غذا کدوم غذا رو می‌خوای بپزم؟ و …»، هویت مستقلی به فرزند بزرگ ترتان بدهید تا متوجه شود هویت مستقلی دارد و نوع محبت‌های دریافتی‌اش متفاوت است. گاهی عکس‌های کودکی‌اش را ورق بزنید و محبت‌های خودتان را به روایت تصویر و همزمان واگویه کنید«اِه، این جا بردیمت پارک، این جا بغل بابا بودی و … ».

رفتارهای درست پسرتان دربرابر خواهرش را تشویق کنید

مدام رفتارهای درست او را با خواهر کوچک ترش متذکر شوید و این نوع رفتارهای او را تقویت کنید. بهتر است این کار را به روایت سوم شخص انجام دهید مثلا در تلفن مجازی به شخصیت‌های محبوبش مثل خاله، عمه، مادربزرگ و … ، بگویید که «آره امروز پسرم خیلی با خواهرش خوب بود، مواظبش بود من کارامو می‌کردم، تو بازی باهاش خیلی مهربونی کرد، مواظب بود نیفته و هواشو داشت»؛ یا موقع آمدن پدر حتما گزارش مثبت را اولویت دهید و رفتارهای منفی را جلوی رویش نگویید. این ثبات در تشویق و تنبیهات به کودک شما ساختار ذهنی می‌دهد و قابلیت پیش‌بینی رفتار شما را دارد و به خوبی برای جلب حمایت شما می‌تواند تشخیص دهد چه رفتاری مناسب است.

از قصه شب هم غافل نشوید

از آن جا که فرزند شیرخوار نیاز به مراقبت بیشتری دارد و در اتاق شما می‌خوابد، بهتر است موقع خواب وقت اختصاصی به پسرتان هم بدهید و چه بهتر که با قصه شبانه باشد و مفاهیم ارزشی مثل مهربانی با خواهر و برادر کوچک‌تر و مراقبت‌ها را در قالب قصه‌های خودساخته‌تان بگنجانید. آخرین نکته این‌که حتما وقت اختصاصی مثلا بازی انفرادی با فرزند بزرگ‌ترتان در روز موقع خواب روزانه کودک کوچک‌تر و … در نظر بگیرید.

برای نیم ساعت در روز فقط در اختیار فرزند بزرگ‌تان باشید، بدون گوشی یا حتی تماشای تلویزیون، برای او گوش و چشم باشید و او را لبریز کنید از توجه مثبت و اجازه دهید همه جوره در این زمان ثابت روزانه از حضور شما حظ لازم را ببرد.

نویسنده : فریبا البرز| ‌ کارشناس‌ارشد روان‌شناسی