آیین های عزاداری مردم اردبیل از هشتم ذی الحجه، شب شهادت سفیر عشق، حضرت مسلم بن عقیل آغاز و تا ۲۸ صفر، سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام ادامه می یابد.

برنامه‌های ماه محرم در شهر اردبیل و با اشتراکات موجود در شهرستان‌های تابعه برگزار می‌شود، که در اردبیل آغاز برنامه‌های عزاداری از سالروز شهادت حضرت مسلم بن عقیل (نهم ذیحجه) با عزاداری محله عالی قاپو (دروازه) آغاز می‌شود و این خود سمبل آغاز عزاداری ماه محرم در استان و به تبع آن در کشور است.

یکی از ِآئین هایی که به عنوان سرآغاز و مقدمه برنامه‌های ماه محرم تعریف و شناخته شده ، مراسم طشت گذاری در مساجد و حسینیه‌هاست.

این آیین از قدمتی دیرینه برخوردار است و عاشقان امام حسین (ع) به درک شدت تشنگی امام و یارانش در کربلا و به نیت سیراب ساختن تشنه‌کامان عاشورا، طشت هایی را از آب گوارا پر کرده و با دست ریش سفیدان و بزرگان وارد مساجد و حسینیه‌ها می‌کنند.

آئین طشت گذاری در اردبیل با حضور محلات شش‌گانه مرکز شهر که از ۲۷ذی الحجه محرم شروع و تا اذان مغرب و عشاء ادامه می یابد و به صورت نوبتی عزاداری کرده و در پایان نیز طشت‌های مسی را به یاد رود فرات و لب تشنگان صحرای کربلا با آب پر کرده و اشک ماتم ریخته و زنجیرزنی و سینه زنی می‌کنند.

سوگواران حسینی با مشاهده طشت‌های آب بر روی دوش بزرگان هیئات و مساجد، با اشک و آه به عزاداری مشغول می‌شوند و مداحان با خواندن سوزناکترین نوحه‌ها و احوالات تشنه‌گان کربلا، در غم آنان ناله سر می‌دهند و سوگواری می‌کنند.

عاشقان امام حسین (ع) به درک شدت تشنگی امام و یارانش در کربلا و به نیت سیراب ساختن تشنه‌کامان عاشورا، طشت‌هایی را از آب گوارا پر کرده و با دست ریش سفیدان و بزرگان وارد مساجد و حسینیه‌ها می‌کنند.

تبرک و تیمن از آب زلال طشت‌ها نیز در بین اهالی مرسوم است و با رعایت بهداشت فردی و جمعی، مقداری از آب طشت‌ها در بین عزاداران تقسیم می‌شود و طشت‌های آب به طور معمول تا پایان ماه محرم در مساجد و تکایا در معرض دید قرار می‌گیرد.

اردبیلی‌ها روز به روز برای عزاداری‌های ماه محرم آماده می‌شوند و این روزها اشعار معروف شاعران مدیحه‌سرای سرای این استان بیشتر زمزمه می‌شود و شاه بیت‌های معروفی نظیر این مطلع زیبای تاج الشعرا استاد حاج عباسقلی یحیوی بر زبان‌ها جاری است.

«آی باتدی صبح آچیلدی،زینب نوایه گلدی زهرا ددی حسین وای ، عالم صدایه گلدی

چون ییخدیلار آتیندان سلطان تشنه کامی دنیایه اولدی اعلان قٌتَل حسین پیامی»

ماه خوابید و روز پدیدار گشت و حضرت زینب (س) به فریاد آمد / حضرت زهرا (س) فریاد واحسینا سرداد و عالم به غوغا آمد

هنگامی که سلطان تشنه کام را از مرکبش سرنگون کردند / پیام شهادت امام به دنیا اعلام شد.