در لحظاتی که خودمان از شنیدن یک خبر بد به هم ریختهایم، چطور باید آن را به دیگری اطلاعرسانی کنیم که آسیب روانی کمتری ببیند؟
نویسنده : دکتر زهرا وفائی جهان| روانشناس
همه ما در طول دوران زندگی در شرایطی قرار میگیریم که باید حامل خبر بد یا خوب برای دیگران باشیم. از این که اخبار خوب را منتقل کنیم، استقبال میکنیم اما درباره اخبار بد و انتقال این اخبار احساسهای خوبی را تجربه نمیکنیم و حتی در بسیاری از مواقع به دنبال این هستیم که فرد دیگری این مسئولیت را برعهده بگیرد. در این شرایط، افرادی که خودشان تنیده و مضطرب هستند، بهتر است از دادن اخبار بد اجتناب کنند؛ چون خیلی صریح و رک خبر بد را منتقل میکنند و این سبب آسیب روانی به گیرنده پیام میشود. در ادامه از رایجترین اشتباهات در زمان دادن خبرهای بد به دیگران خواهیم گفت.
اشتباهات پرآسیب در زمان اطلاعرسانی خبرهای بد
بعد از شنیدن خبر بستری شدن یک عزیز، فوت او، بدهی سنگین مالی، شکست در یک آزمون استخدامی، اخراج از محل کار یا … ثانیههای تلخ رهایمان نمیکند؛ ثانیههای تلخی که در آن احساسات آدمها طیف وسیعی از حالتها مانند نگرانی، گاهی خشم، استرس و هیجان را تجربه میکند. اما اگر لازم باشد این اخبار بد را به دیگران اطلاع بدهیم، یکسری اشتباهات را نباید مرتکب شویم.
۱- خودتان عصبی هستید
بهتر است در ابتدا به خودمان کمک کنیم تا به آرامش نسبی برسیم و تنش کمتری داشته باشیم. اگر خبر بد باعث شده است مشوش شوید، کمی صبر کنید. اگر دچار تشویش، هیجان، ترس، غم و… باشید، روی شنوندهها هم اثرات بدی خواهید گذاشت.
۲- بدون مقدمهچینی میگویید
بهتر است حضوری خبر بد را منتقل کنیم تا اینکه تلفنی یا پیامکی باشد. در ابتدا مقدمهچینی کنیم و خیلی آرام و بدون تنش با لحنی ملایم، کم کم خبر بد را به او منتقل کنیم.
۳ -آمادگی همدردی ندارید
بعد از دادن خبر بد حتما باید آمادگی همدردی و همدلی را داشته باشیم و حتی گاهی نیاز است سکوت کنیم و از طریق تماس چشمی و بغل کردن طرف مقابل، همدلی کنیم.
۴- به خبر بد، شاخ و برگ زیادی میدهید
سعی کنیم خبر بد را بدون شاخ و برگ دادن یا غمانگیز کردن منتقل کنیم. برای آرامکردن گیرنده خبر بد، نیازی به دادن امیدهای بیهوده نیست. سعی کنید در دادن خبر بد فقط کلیتی از خبر را مطرح کنید از دادن جزئیات و فاجعهانگیزتر کردن خبر خودداری کنید. حتی برای آرامکردن گیرنده خبر به دنبال پیداکردن مقصر نباشید چون در این وضعیت گیرنده خبر در شوک خبر بد است و مقصر جلوه دادن افراد دیگر، کمکی به آرامش گیرنده خبر نمیکند. پس سعی کنید بیطرفانه فقط خبر را منتقل کنید.
۵- شنونده خوبی نیستید
در دادن خبر بد سعی کنیم در انتخاب جملات و نحوه بیان، میزان توان و ظرفیت گیرنده پیام را درنظر بگیریم و خبر را بدون دستکاری به گونهای منتقل کنیم که کمترین تنش ممکن را تجربه کند. همچنین سعی کنیم شنونده خوبی باشیم و سوالاتی را که گیرنده پیام از ما میپرسد، با آرامش پاسخگو باشیم. البته فراموش نکنید صادقانه پاسخ دهید؛ در غیر این صورت ضد و نقیض بودن صحبت شما وضعیت را بدتر میکند.
۶ -طرفمقابل را درک نمیکنید
یرنده پیام بعد از شنیدن خبر بد، مجموعهای از احساسهاس منفی از قبیل عصبانیت، ناراحتی، تعجب و… را تجربه خواهد کرد و حتی ممکن است از کوره دربرود و به شما توهین کند. سعی کنید که او را درک کنید و رفتارهای آن لحظاتش را جدی نگیرید.
۷- چندین خبر بد را با هم میدهید
در صورتی که چند خبر بد دارید همه اخبار را همزمان به گیرنده پیام ندهید و اجازه دهید با خودش در مورد یک پیام بد کنار بیاید و بعد خبر بعدی را به او دهید.