چندین ویدئو از تک چرخ زدن با موتور به شیوه‌های عجیب و خیلی خطرناک در شبکه‌های‌اجتماعی پربازدید شده؛ پای طرحواره نقص و شرم در میان است؟
نویسنده : دکتر سیدعلی ظریفی| روان‌شناس
حتما در خیابان، موتورسوارهایی را دیده اید که به شیوه‌های بسیار خطرناک تصمیم به تک‌چرخ‌زدن می‌گیرند در حدی که شما حاضر به دیدن آن صحنه‌ها نیستید چون می‌ترسید هر لحظه اتفاق بسیار تلخی برای راکب موتور بیفتد. به تازگی چند ویدئو در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده که افرادی مبدع شیوه‌های بسیار عجیب، خطرناک و مرگبارتر تک‌چرخ‌زدن شده‌اند. کاربری در کامنتی پربازدید در همین باره نوشته است: «هیچ‌وقت نفهمیدم چرا جون خودشون رو به خطر می اندازن این جوونا؟ خیلی به مهارت‌شون اطمینان دارن یا از زندگی‌شون سیر شدن؟» این رفتارها از منظر روان‌شناسی قابل بررسی است.
نیازهایی که در کودکی پاسخ داده نشده است
هرکدام از ما از تولد شبیه یک بوم نقاشی سفید رنگ هستیم که هیچ طرح و نقشی نداریم. اما به مرور زمان و با اطلاعاتی که از دنیای اطراف‌مان دریافت می‌کنیم، طرح و نقش‌هایی روی این بوم سفید ایجاد می‌شود که در نهایت شکلی از بزرگ سالی ما را به وجود می‌آورد. چند دقیقه فکر کنید که اگر نیازهای دوران کودکی شما به شکل موثر و در زمان مناسب خودش، حل نشوند، چه اتفاقی می‌افتد؟ بله، شما دچار طرحواره شرم و نقص می‌شوید.
اثبات ویژگی‌های خود با رفتارهای عصیانگر
اگر طرحواره نقص و شرم را به زبان ساده تعریف کنیم، باید بگوییم افرادی که با این طرحواره ذهنی روبه‌رو هستند، احساس می‌کنند در مهم‌ترین جنبه‌های زندگی خودشان، افرادی منفور، نامطلوب، بی‌ارزش و ناقص هستند. این احساس در حالتی به وجود می‌آید که نیمی از این احساسات و تصورات نامطلوب درباره خود، فقط تصور درونی بیمار است و در بسیاری از موارد واقعیت ندارد. این افراد متاسفانه نتوانسته‌اند از خانواده خود تاییدیه شخصیتی دریافت کنند و ترجیح می‌دهند برای اثبات ویژگی‌های خود، رفتارهای عصیانگر در جامعه انجام دهند. یکی از این رفتارها تک‌چرخ زدن موتورسوارهاست که با جان خودشان و دیگران بازی می‌کنند.
در جست‌و‌جوی هیجان، جلب‌توجه و تمجید
چنین موتورسوارانی معمولا برای جلب توجه دیگران و از روی غرور و برای نشان دادن مهارت رانندگی خود اقدام به چنین کاری می‌کنند. برای این افراد در آن لحظه مهم نیست چه خطراتی آن‌ها را تهدید می‌کند و اصلا به این ماجراها فکر نمی‌کنند و صرفا برای‌شان این مهم است که دیده شوند و به اصطلاح مهارت رانندگی خود را به رخ دیگران بکشند تا تمجید شوند. بعضی دیگر تک‌چرخ زدن را یک هیجان می‌دانند که شبیه پرواز کردن است. طبیعتا چنین شیوه‌هایی برای تخلیه هیجان، صحیح نیست و فرد نباید برای پاسخ به این نیاز طبیعی، جان خود یا اطرافیانش را به خطر بیندازد.
مبتلایان به شخصیت نمایشی
افرادی که دست به رفتارهای نمایشی می‌زنند تمایل زیادی برای جلب‌توجه دارند و عموماً برای قرارگیری در مرکز توجهات، رفتاری چشمگیر یا نامناسب از خود نشان می‌دهند. فرد مبتلا به شخصیت نمایشی متوجه نامناسب‌بودن رفتار و هنجارشکنی‌های خود نیست. افرادی که دارای اختلال شخصیت نمایشی هستند، افرادی با مشکلات پر رنگ هستند که ظاهر آن‌ها مشخصا حاکی از حالات درونی آن‌هاست. جالب است بدانید مبتلایان به این اختلال، احساس گناه ناشی از ارتکاب عمل بد و خطرناک و همچنین احساس شرم و مسئولیتی در قبال رفتار خود ندارند.
با چنین موتورسوارهایی چه کنیم؟
خانواده‌ها باید درگیر فرایند درمان این افراد شوند| قبل از هر چیز برای درمان این افراد باید خانواده آن‌ها را درگیر این فرایند کرد چراکه باید در واقع فرهنگ یک خانواده را سالم‌سازی کرد تا جوان یا نوجوان‌شان دست به چنین اقدام‌هایی نزند.
سرزنش این راکب‌ها نتیجه معکوس می‌دهد| افراد با انجام چنین حرکات خطرناکی در جامعه، مورد سرزنش واقع می‌شوند و برای مقابله با این تحقیرها سعی در انجام مجدد این رفتارها دارند.
نیاز به توجه را در آن‌ها پاسخ دهید| در بیشتر اوقات افراد با تک چرخ زدن و سایر حرکات نمایشی در واقع قصد تخلیه خشم درونی خود و ارضا کردن احساس اقتدار را در وجودشان دارند. برای درمان و برخورد با این افراد سعی کنید محیط خانه و خانواده‌ای سالم را شکل دهید تا این حس جلب توجه در شرایط دیگری حل و برطرف شود تا شاهد رفتارهای نامتعارف دیگری نباشیم.
از یک روان‌شناس کمک بگیرید| گاهی برخی جوان ها و نوجوان‌ها دارای افسردگی‌های دو قطبی هستند و زمانی که دچار سرخوشی می‌شوند، این تیپ رفتارها را انجام می‌دهند. برخی جوانان هم از مواد مخدر و الکل استفاده می‌کنند که این رفتارها را تشدید می‌کند.
برخی دچار اختلال سکون هستند و به شکستن هنجار‌های اجتماعی علاقه دارند و عده‌ای هم بیش‌فعالی درمان نشده از دوران کودکی دارند که این رفتارها می‌تواند علایم اختلالات روانی در آن ها باشد و با عبور از دوران نوجوانی و جوانی هم برطرف نمی‌شود. این رفتارها می‌تواند به عنوان یک هشدار و یک چراغ قرمز برای مراجعه به روان‌شناس باشد.
