احتمالا شما هم فوبیا دارید؟

فوبیا داشتن، نگرانی دارد؟

شاید از اطرافیان‌تان شنیده‌ باشید که فوبیای ارتفاع دارند یا به طور مثال، از بودن در یک محیط تنگ و بسته، دچار هراس می‌شوند. شاید هم خودتان چنین چیزهایی را تجربه کرده ‌‌باشید؛ به طور مثال، ممکن است به دیگران بگویید فوبیای حشرات دارید یا حرف زدن درمقابل جمع، شما را حسابی می‌ترساند.

فوبیا چیست؟

فوبیا، واکنش ترس شدید به یک چیز یا یک موقعیت خاص است که در آن، ترس با خطر احتمالی تناسب ندارد، اما برای فرد دارای فوبیا، خطر واقعی به‌نظر می‌رسد. فوبیا در فرد نگرانی، ناراحتی و اجتناب از موضوع ترس ایجاد می‌کند و در فعالیت‌های عادی او اختلال به وجود می‌آورد. به طور مثال،کسی که فوبیای رعدوبرق دارد، اگر یک‌روز هواشناسی باران و توفان پیش‌بینی کند، آن روز به مدرسه نمی‌رود. ترس در فوبیا، شدید، خسته‌کننده و آزاردهنده است. از دست دادن فرصت‌هایی که فوبیا مانع رسیدن به آن‌ها شده، ناامیدکننده است. ترسیدن از چیزهایی که دیگران با آن‌ها مشکلی ندارند، باعث شرم و خجالت در افراد می‌شود. فوبیا گاهی زمینه را برای مسخره شدن و آزار دیدن ازسوی دیگران فراهم می‌کند.

فوبیا از کجا می آید؟

برخی از فوبیاها زمانی ایجاد می‌شود که فرد تجربه ترسناکی از یک چیز یا موقعیت خاص داشته ‌باشد. یک ساختار کوچک مغزی به‌نام «آمیگدال»، تجربیاتی را که باعث تحریک احساسات قوی می‌شود، پیگیری می‌کند. هنگامی که یک چیز یا موقعیت خاص واکنش ترس شدیدی ایجاد کند، آمیگدال بعد از آن هر بار که فرد با آن چیز یا موقعیت روبه‌رو می‌شود یا حتی به آن فکر می‌کند، با ایجاد واکنش ترس به او هشدار می‌دهد. به طور مثال،ممکن است شخصی پس از نیش خوردن در یک موقعیت خاص ترسناک دچار فوبیای زنبور عسل شود. برای آن شخص، نگاه کردن به عکس زنبور، دیدن یک زنبور از راه دور یا حتی راه رفتن در نزدیکی گل‌هایی که ممکن است زنبور روی آن‌ها نشسته باشد، ترسناک خواهد بود. با این‌حال، گاهی‌اوقات ممکن است هیچ رویداد مشخصی وجود نداشته ‌باشد که باعث فوبیا شود. برخی از افراد ممکن است به‌دلیل ویژگی‌های شخصیتی که با آن متولد شده‌اند، ژن‌های خاصی که به‌ارث برده‌اند یا موقعیت‌هایی که تجربه کرده‌اند، دربرابر ترس‌ها حساس‌تر باشند. افرادی که ترس یا اضطراب شدید دوران کودکی را تجربه کرده اند، احتمال بیشتری دارد که به یک یا چند فوبیا مبتلا شوند.

فوبیا درمان می‌شود؟

فوبیا داشتن، ترس و نگرانی دارد؟ روان‌شناس‌ها می‌گویند داشتن فوبیا نشانه ضعف یا نرسیدن به بلوغ نیست. این ترس، پاسخی است که مغز در تلاش برای محافظت از فرد یاد گرفته ‌است. درواقع سیستم هشدار مغز، یک زنگ خطر کاذب و ترس شدید ایجاد می‌کند که متناسب با موقعیت نیست. خب اگرچه فوبیا داشتن ترسناک نیست، اما پیشتر اشاره کردیم که می‌تواند در زندگی فرد، اختلال ایجاد کند. خبر خوب این‌که افراد از طریق مواجهه تدریجی با ترس‌های خود یاد می‌گیرند که بر فوبیا غلبه کنند. البته اولش آسان نیست، اما یک درمانگر ماهر می‌تواند کار را آسان‌ کند. فرد ابتدا درباره موضوع ترس خود، فهرستی از شدید تا خفیف، می‌نویسد. به طور مثال،کسی که از گربه می‌ترسد، نگاه کردن به عکس گربه او را کمتر می‌ترساند تا ایستادن کنار گربه و نوازش کردن آن. درمانگر، مرحله‌به‌مرحله از کمترین تا بیشترین موقعیت هراس‌آور، فرد را همراهی می‌کند. او را به هیچ‌ کاری مجبور نمی‌کند و تکنیک‌هایی مثل تنفس، آرام‌سازی عضلات و… را به‌کار می‌گیرد تا درنهایت مغز یاد بگیرد که نحوه واکنشش به موضوع ترس را تغییر دهد.

منبع: kidshealth.org