مشاوره: والدینم از ترس خلافکار شدن برادرم خیلی پررویش کردند.
نویسنده : رضا زیبایی | کارشناس‌ارشد روان‌شناسی بالینی
سوال: 2 خواهر هستیم و یک برادر بزرگتر داریم. برادرم ۲۰ ساله است. او با همه ما مشکل دارد. علاوه بر بی‌ادب بودن و گستاخی، پرتوقع و قلدر هم هست. به پدر و مادرم می‌گویم چرا هیچ چیزی به او نمی‌گویید؟ می‌گویند شما هم کوتاه بیایید و چیزی نگویید چون می‌ترسیم به کارهای خلاف کشیده شود. اعصاب من و خواهرم بسیار به هم ریخته است. چه کنیم؟
پاسخ: مخاطب گرامی، این که با برادر جوان‌تان که ناسازگار، نافرمان و تا حدودی خودشیفته به‌نظر می‌رسد، چطور رفتار کنید، جزو مسائل بسیار شایع بین خانواده‌های شبیه شماست. دلایل فردی و بین فردی بسیاری باعث این موضوع می‌شود که با توجه به علت آن، راهبردهای متفاوت را طلب می‌کند.
برادرتان دچار یک دوگانگی شده است
یک احتمال این است که رفتارهای او به دلایل فردی و شخصیتی باشد. بعضی افراد در جوانی، چنین بحرانی را تجربه می‌کنند که چرایی آن، قرار گرفتن در برزخی بین دنیای نوجوانی و بزرگ سالی است. به زبان ساده، پدر و مادر از جوان خود انتظار یک مرد یا زن کامل را دارند ولی هنوز مهارت‌های کافی ایفای این نقش گاه دشوار در فرد وجود ندارد و قد کشیده و صدای خش‌دار فرزند این موضوع را نشان نمی‌دهد. در این فضا و شرایط، جوان خود را با برادر و خواهر کوچک‌ترش در احقاق انواع حق یکسان می‌بیند ولی در جایی دیگر خود را مسئول تذکر دادن و حتی تنبیه کردن آن‌ها هم می‌داند و وارد عمل می‌شود به این دلیل که بزرگتر از آن‌هاست. این دوگانگی متاسفانه هم خود جوان و هم اطرافیان را دچار تنش می کند و در نهایت کدورت‌های تکرار شونده کار را به آن‌جایی می‌کشاند که الان شما توصیف کردید. این تصور والدین‌تان هم که اگر به او تذکر بدهیم به خلاف کشیده می‌شود، نیاز به اصلاح دارد و نباید تبدیل به بهانه‌ای برای مخالفت با رفتارهای اشتباه برادرتان شود.
صبور باشید و الگویی خوب برای برادرتان
راه‌حل اصلی در این شرایط، پرهیز والدین از توبیخ مکرر کلامی و تحقیر جوان است. فرصت دادن به جوان برای تجربه و ترمیم خطاهای سهوی خودش، دادن مسئولیت‌های کوچک و در قبال انجام آن پاداش دادن و از همه مهم‌تر انجام رفتار کلامی و عینی درست با تکرار و حوصله برای جوان در قبال رفتار به ظاهر غلط و گاه بی‌ادبانه وی، توصیه می‌شود. برای مثال اگر جوان بی‌ادبانه صحبت می‌کند، شما به خوبی با او رفتار کنید. اگر مادرش را تحقیر می‌کند، شما به مادر احترام بگذارید و نکته مهم، حوصله و صبر شما و دیگر اعضای خانواده در انجام رفتارهای ذکر شده است که باید به طور مداوم و در دراز مدت رخ دهد تا نتیجه‌بخش باشد و باعث تغییر رویه برادرتان شود.
شاید شکست‌عشقی خورده یا …
همچنین چند عامل دیگر هم می‌تواند مسبب رفتارهای مخرب برادرتان باشد مانند اعتیاد به روان‌گردان یا مسکرات، روابط عاشقانه آسیب‌زا که منجر به آسیب جسمی یا ذهنی می شود و انواع اختلالات روانی رایج در این دوره سنی که تشخیص و درمان دارویی و روانی متخصص را می‌طلبد. در این حالت باید از یک مشاور کمک بگیرید.
