از احیای اندام های مرده خوک گرفته تاژن درمانی ، هموفیلی و … در این مطلب برخی از جالب ترین کشفیات پزشکی در سال ۲۰۲۲ را مرو ر می کنیم.
مترجم : زینب سادات کسنوی
سال ۲۰۲۲ سال سختی به ویژه در دنیای پزشکی و سلامتی بود. همهگیری کرونا به مسیر خود ادامه داد. ویروسهای فراموششده مانند آبله میمونی (mpox) ، آنفلوآنزا و سنسیشیال تنفسی (RSV) بهطور غیرمنتظرهای ظاهر شدند. درست است این همه بیماری در سال ۲۰۲۲ به زندگی ما هجوم آوردند اما در واقع، زیستشناسی و پزشکی شاهد پیشرفتهای متعدد در زمینههای متنوعی مانند اپیدمیولوژی و هوش مصنوعی بود. در این مطلب برخی از دستاورد هایی را که ما را به بشریت و آینده سلامت انسان امیدوار کرد، بررسی میکنیم.
۱- درمان چاقی
در ماه می، شرکت Eli Lilly نتایج آزمایش فاز سوم داروی دیابت نوع ۲ و چاقی خود به نام تیرزپاتید را منتشر کرد. نتایج داروی Tirzepatide حتی از نتایجی که با داروی مشابه مانند Novo Nordisk Wegovy نشان داده بود، عجیب تر به نظر می رسید. این مقدار کاهش وزن در واقع با روش های دیگر لاغری مانند جراحی برابری میکرد.
این دارو توسط سازمان FDA آمریکا به عنوان داروی درمان دیابت نوع ۲ تایید شده است. انتظار میرود شرکت سازنده تا اواسط سال آینده درخواست ثبت این دارو را به عنوان یک روش غیر مستقیم در درمان چاقی به اتمام برساند تا اواخر سال ۲۰۲۳ بتواند مجوز FDA را دریافت کند.
۲- کشف ویروس های از بین برنده سرطان
در ماه سپتامبر، دانشمندان نتایج فاز اول یک آزمایش بالینی را فاش کردند که میتواند روش جدیدی برای درمان سرطان باشد. محققان در این روش، از ویروس ها استفاده کردند. این درمان ۲ RPنام دارد و یک سویه مهندسی ژنتیک شده از ویروس هرپس سیمپلکس ۱است. ویروسی که عامل ایجاد تبخال دهان در انسان است. RP2 که توسط شرکت Replimune ابداع شده است با تقویت سیستم ایمنی بدن سلول های سرطانی را هدف قرار داده و خنثی میکند.
۳- هوش مصنوعی و پیش بینی ساختار سه بعدی پروتئینها
یکی از سخت ترین مشکلات زیست شناسان، پیش بینی ساختار سه بعدی پروتئین ها از روی توالی اسید آمینه آنهاست اما در اوایل امسال، یک برنامه هوش مصنوعی که توسط شرکت DeepMind متعلق به گوگل ساخته شد، به نام AlphaFold، ساختارهای سه بعدی حدود ۲۰۰ میلیون پروتئین را نشان داد. این ساختارها هم اکنون دانشمندان را قادر می سازد تا اسرار زیست شناسی را باز کنند و می توانند به تولید داروهای جدید و محصولات پایدارتر کمک کنند.
۴- ژن درمانی برای هموفیلی
در ماه نوامبر، FDA اولین داروی درمان بیماری هموفیلی Bرا تایید کرد. این دارو که به Hemgenix معروف است در واقع، بر اساس ژن درمانی عمل میکند. سازندگان آن امیدوارند که اثر بخشی این دارو آن قدر زیاد باشد که دیگر نیازی به تزریق دوز های بعدی نباشد. دیگر داروهای ژن درمانی برای بیماران هموفیلی نوع A و B به زودی وارد بازار می شوند.
۵- ساخت واکسن های به روز شده ویروس کرونا
ساخت واکسنهای کووید، بدون شک یکی از بزرگ ترین دستاوردهای پزشکی در سالهای اخیر است اما این ویروس به تکامل خود ادامه داد و انواع جدیدترش شروع به یافتن راهی برای دور زدن دفاع ایمنی انسان کردند. خوشبختانه، تولیدکنندگان واکسن، دوزهای جدید را برای هدف قرار دادن نوع Omicron و سویه اصلی ایجاد کردند. دادههای اولیه حاکی از آن است که این واکسنهای «دو ظرفیتی» بهطور مؤثری محافظت در برابر ویروس را تقویت میکنند.
۶- احیای اعضای خوک های مرده
تیمی از دانشمندان در دانشگاه ییل، یک سیستم پرفیوژن ایجاد کردند که پس از مرگ خوک ، حیات را به اندامهای این حیوان باز میگرداند. این سیستم که با نام OrganEx شناخته میشود، مخلوطی از خون و مایع غنی از مواد مغذی را از طریق سیستم گردش خون هر حیوان پمپ می کند. این فناوری این ظرفیت را دارد که اندام های انسانی را برای مدت زمان بیشتری زنده نگه دارد.
۷- رازهایی درباره مدفوع
شاید به نظر حال به هم زن بیاید، اما مدفوع انسانی حاوی اطلاعات مفیدی برای متخصصان بیماری های عفونی است. مدفوع محققان را قادر میسازد تا موارد کووید و انواع جدید SARS-CoV-2 را قبل از ایجاد موجها در مناطق شناسایی کنند. دانشمندان همچنین ویروسی را که باعث فلج اطفال می شود (بیماری که در بسیاری از نقاط جهان ریشه کن شده است) شناسایی کردند.
منبع:scientificamerican.com