مهریه نوعی تضمین یا مالی است که زوجه می تواند در آینده به سود خودش و در زمان طلاق از آن استفاده کند.
روش های اجرا گذاشتن مهریه
سوال رایجی که در بسیاری از پرونده های طلاق که دربرگیرنده موکلین دارای دین اسلام است مطرح می شود این است که در روند طلاق من چه اتفاقی برای مهریه من می افتد و روش اجرا گذاشتن مهریه در ایران چگونه است ؟
افراد ایرانی در داخل و خارج از کشورمعمولاً بر بنیاد سنت اسلامی ازدواج می کردند. در سنت اسلامی، در زمان عقد، جفت یا خانواده زوجین در هنگام عقد در خصوص میزان و نوع مهریه با یکدیگر گفتگو میکنند.
مهریه در اعتقاد مسلمانان، هدیه یا وعده هدیه به زن از جانب شوهر است. مدت کوتاه قبل از زناشویی زوجین مذاکره می شود و بیشتر به صورت مکتوب است. اغلب به شکل سکه های طلا، پول نقد یا زمین است. در سررسید عقد به زوجه داده نمی شود، ولی زن حق دارد در زمان عقد یا در سررسید فسخ نکاح، آن را مطالبه کند.
در بسیاری از کشورهای اسلامی، حقوق زنان در زمان طلاق و شکست ازدواج بسیار کمتر از حقوق مردان است. بعد از انحلال ازدواج، زوجه معمولا از دسته دارایی های خانواده مقداری اخذ می کند و اغلب حمایت های سیار کمی از همسر دریافت می کند.
علاوه بر این، در بسیاری از کشورهای اسلامی به ویژه ایران، معمول است که تنها شوهر می تواند تقاضای طلاق کند. استثنا از این قاعده کلی به زن این اجازه را می دهد که تنها زمانی تقاضای طلاق کند که شوهر او را مورد آزار جسمی یا روحی قرار می دهد یا به الکل یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد.
در مواقعی که زوجه به دلایلی غیر از موارد ذکر شده در بالا، همانند عدم سازش بخواهد شوهر را طلاق دهد، زن میتواند از مهریه خویش برای طلاق استفاده کند. این بدان معناست که زوجه می تواند در ازای اذنی که از زوج به طلاق میگیرد، مهریه خود را ببخشد یا از آن صرف نظر کند. پس دریافتیم که جهیزیه صرفاً یک هدیه نیست.
مهریه غلب مبلغ زیادی برای پرداختن عشق، محبت و تعهد داماد به عروس در ابتدای ازدواج است. مهریه در آغاز عقد به زوجه وعده داده می شود، صرف عقیده از اینکه زوج واقعاً مهریه را در زمان تقاضای زوجه یا در موعد فسخ نکاح دارد یا می تواند داشته باشد. ناگفته نماند که در صورت عدم توانایی زوج بنا به درخواست زوجه، مشکلات، توقعات غیرواقعی و تبعات قانونی برای زوج به وجود می آید.
این مشکلات زمانی تشدید می شود که زن تصمیم می گیرد در زمان طلاق و پایان دادن به ازدواج مهریه خود را از شوهر بخواهد.. این بیشتر به این معنی است که شوهر کمتر از ۵۰٪ یا گاهی اوقات هیچ یک از دارایی های خانواده را که در غیر این صورت بر اساس قانون خانواده مستحق اخذ آن بوده، اخذ نمی کند.
قواعد اجرا گذاشتن مهریه در قوانین ایران
موقعیتهای مشکلساز متعددی میتواند درباره مهر ایجاد شود. به عنوان مثال، برخی اوقات میزان مهریه از همه دارایی خانواده بیشتر است. حتی برخی مواقع میزان مهریه با گفتگو زن و شوهر تمام نمی شود، بلکه با خانواده آنها گفتگو می شود. گاهی مهریه به صورت کتبی نیست و درباره اینکه دقیقاً چه چیزی بدهکار است اختلاف می شود. گاهی اخاذی زن از شوهر از راه ازدواج با فریب است یا گاهی مهریه ۲۰ یا ۳۰ سال پیش از طلاق توافق می شود که وضعیت مالی شوهر یا خانوادگی تفاوت فاحشی داشته باشد. دشواری ها مفصل هستند و پایانی ندارند.
اما با تمام توضیحاتی که ارائه شد باید بیان نمود که وعده ای که در زما عقد بابت مهریه بین طرفین عقد نکاح توافق می شود دینی است بر گردن مرد و قانون و شرع بیان نموده اند که دین را باید پرداخت کرد. موعد پرداخت مهریه بسته به نوع توافق شده برای مهریه که می تواند عندالمطالبه و یا عندالاستطاعه باشد متفاوت است
به محض وقوع عقد نکاح زن مالک مهریه می شود و می تواند آن را مطالبه نماید و در مراجع قانونی و صالح درخواست اجرا گذاشتن مهریه را دهد.
با درخواست اجرا گذاشتن مهریه مرد ملزم می شود که تمام مهریه را از اموال و دارایی های خود غیر از اموالی که از مستثنیات دین هستند پرداخت نماید.
اگر مرد با توجه به درخواست اجرا گذاشتن مهریه از تقدیم مهریه امتناع نماید دادگاه و یا خواهان می تواند اموال زوج را توقیف نماید. توقیف اموال برای مهریه همانطور که بیان شد از طرف دادگاه با درخواست زوجه امکان پذیر می شود.