نگاهی روان شناسانه به اما و اگرهای آسیب های بازی های رایانه ای خشن
ویدئویی از یک نوجوان ۱۸ ساله آمریکایی منتشر شده که به شیوه بازی های رایانه ای به یک فروشگاه در نیویورک میرود و به مشتریان حاضر در آن جا شلیک میکند.
این نوجوان در حالی که اقدام خود را به صورت زنده در اینترنت پخش میکرد، شروع به شلیک به سوی مشتریان میکند. بعد از انتشار این ویدئو بحثی در فضای مجازی پیش آمده که بازی های رایانهای تا چه حد میتوانند در ناخودآگاه کودکان تاثیر بگذارند و آیا این مسئله، تا این حد نگران کننده است؟
اما و اگرهای مزایا و معایب بازی های رایانه ای
قبل از هر چیز باید توجه داشت که پژوهشهای متعدد، حاکی از مزایای بازیهای رایانهای است که علاوه بر جذابیت فوقالعادهای که برای کودکان دارند، شامل این موارد میشوند: پاسخ به نیاز تفریح و سرگرم شدن، تسهیل فرایند یادگیری و افزایش توجه، پرداختن به موضوعات مورد علاقه، افزایش انگیزه و علاقهمند سازی به یادگیری، تمرین مهارت های اساسی زندگی در پلتفرمهای موجود، ایجاد احساس نشاط در کودکان، ایجاد هماهنگی بین چشم و دست، پرورش قدرت تخیل کودکان، تقویت خلاقیت و تمایل به ابداع در کودکان و … . البته واضح است که این مزایا در صورتی خواهد بود که استفاده از این بستر، به صورت هوشمندانه و برنامهریزی شده باشد.
سرگرمی هایی که بر قوه تخیل اثرگذار است
هر چند انجام بازیهای رایانهای برای کودکان جنبه تفریح و سرگرمی دارد اما بر قوه تخیلشان هم اثرگذار خواهد بود. بنابراین، پدر و مادرها باید در نظر داشته باشند که چه برنامهای مناسب سن و روحیه کودکشان است و می توانند به او اجازه بدهند تا آن را برای پر کردن اوقات فراغتش، تماشا کند. وقتی بچهها مدت زمان زیادی را بازی میکنند، آثار خشونتبار برخی از بازیها در ناخودآگاه آنها تاثیر میگذارد که آثار آن در نوجوانی و بزرگ سالی آسیب زننده است.
ناتوانی در تشخیص دنیای واقعیت و خیال
انجام بازیهای رایانهای به خصوص آنهایی که خشونت زیادی دارد، به شدت بر روان کودک آسیب میرساند زیرا کودکان نمیتوانند دنیای خیال و واقعیت را از هم به خوبی تشخیص دهند. بنابراین انجام این بازیها، ایجاد دلهره و اضطراب در کودک میکند و حتی کودکان ممکن است دچار واکنشهای اضطرابی طولانی مدت شوند و چون نمیتوانند از ترس و اضطراب خود حرف بزنند، ممکن است دچار بی قراری، پرخاشگری، مشکلات در خواب، اشتها، شب ادراری و … شوند.
الگوهای قهرمانی که مرگبار هستند
علاوه بر این، کودکان و نوجوانان دنبال الگوپذیری هستند و با دیدن صحنههای مهیج و رفتارهای قهرمان فیلم سعی میکنند همانند سازی و در زندگی خود از آنها تقلید کنند و شروع به حرکات خشن و پرخاشگری می کنند. حتی ممکن است خشونت و ایجاد ترس را به عنوان حل مسئله در نظر بگیرند که آسیب های بسیاری خواهد داشت. همچنین از تاثیرات منفی دیگر افراط در بازی های خشن این است که فرایندهای شناختی از قبیل تصمیمگیری، حل مسئله، ادراک توجه و … را تضعیف میکنند.
ضرورت گفتوگو با فرزند درباره این بازیها
به والدینی که فرزندانشان زمانی از روز را به بازیهای رایانهای اختصاص میدهند، توصیه میکنم با بچهها درباره محتوای بازیهایی که میکنند، حرف بزنید و از احساسات شان بپرسید چون بچهها مدت زیادی بازی میکنند و ذهنشان درگیر بازی میشود. برخی از بازیها این توهم را برای بچهها ایجاد میکند که خودشان را جای شخصیت بازی بگذارند پس باید با آموزش به آنها درباره دنیای واقعی و مجازی بودن بازیها اطلاعاتی داده شود تا هر چه در بازی انجام میدهند، در واقعیت تکرارنکنند چون برای شان خطرناک است.
دوره گفتن بازی های رایانه ای مناسب نیست گذشته است
به عنوان نکته آخر، میخواهم والدین بدانند در دنیای امروز گفتن این جمله که بازیهای رایانهای نامناسب هستند و باید جلوی آنها گرفته شود، کاربردی ندارد چرا که سالانه مبالغ هنگفتی صرف ساخت بازیهای جذاب رایانهای میشود و فرزندان ما هم به شیوههای مختلف به این بازیها دسترسی دارند بنابراین والدین دنبال راهکارهایی باشند تا نظارت خود را بر بازیها و میزان استفاده آنها از رایانه و گوشی و …بیشتر کنند.
ابتداییترین قدم در این راستا همین است که به صورت فعال در خرید بازیها همراه کودکان باشید و حتما رده سنی هر بازی را به خوبی بررسی کنید و اطلاعات کامل داشته باشید، اگر بازی رده سنی مشخصی نداشت آن را برای کودک خریداری نکنید.
