پیرو پیش آگاهی قبل ساکنان شمالغرب از امروز تا دو هفتهء آینده رگبارهای تند عصرگاهی را تجربه می کنند پدیده ای که در میان پیشینیان اردبیل و بیشتر نقاط آذربایجان به قیرخ ایکیندی مشهور است.
قیرخ ایکیندی که ترجمهء فارسی آن ۴۰ عصر است نزد نیاکان ما اهمیت داشت چراکه بر این باور بودند طی این دوره که بطور معمول از اواخر هفتهء اول اردیبهشت تا اواسط خرداد ادامه می یابد هر روز بعداز ظهر رگبار تندری یا به قول آذری زبانان «گورشاد» به وقوع می پیوندد.
تجارب به دست آمده از رصد فصول بهار طی نیم قرن گذشته نشانگر آن است که تقسیم بندی آب و هوا و نامگذاری روزهای خاص از سال توسط پیشینیان اغلب با آنچه در واقعیت اتفاق می افتد تطابق دارد. چنانچه درستی قیرخ ایکیندی را نیز طی بسیاری از سالها شاهد بوده ایم.
امسال نیز شکل گیری سیستم بندالی و یک کم ارتفاع بستهء سودانی شرایط را برای وقوع پدیدهء قیرخ ایکیندی فراهم کرده است به گونه ای که از امروز تا دست کم ۲۰ اردیبهشت با شکل گیری جریانهای شدید همرفتی و تشکیل ابرهای cb – کومولونیمبوس عصرهای هر روز طی این بازه طوفانهای تندری به شکل آذرخش، رگبار باران و گاهی در نقاطی تگرگ و بادهای تند موقت علاوه بر شمالغرب در کرانهء خزر ، غرب و شمالشرق اتفاق خواهند افتاد. بارشهای متناوب به صورت دوره های کوتاه حدود نیم ساعته اغلب تا شامگاه و در بعضی روزها تا پاسی از نیمه شب به طول خواهند کشید.
شدت ناپایداریها از فردا دوشنبه تا ۱۵ روز بعد بیشتر انتظار میرود به گونه ای که ریزش حجم سنگین آب باران یا تگرگ میتواند منجر به سیلابهای مقطعی ویرانگر شود. پدیده هایی چون برخورد صاعقه ، طوفانهای زودگذر ۱۲۵ کیلومتری ، تگرگهای درشت و متراکم به اندازه فندق و … میتواند سبب تلفات و خسارات بشود.
بارشها در ارتفاعات بالای ۱۵۰۰ متر به صورت برف پیش بینی میشوند. با جلورفت زمان هوا سرد شده و به ویژه از ۸ اردیبهشت به بعد بر گستره و حجم برف در کوهپایه ها می افزاید و احتمال برفی شدن بعضی دشتهای مرتفع نیز هست. کوههای شرق آناتولی و قفقاز تا پایین ترین نقطه دامنه های خود سپیدپوش خواهند شد.
تغییرات الگوها به آگاهی می رسند.
مسعود وسیله ایردموسی
