بیماری سرخک؛ علائم، راه‌های انتقال و بهترین روش پیشگیری
بیماری سرخک؛ علائم، راه‌های انتقال و بهترین روش پیشگیری
مترجم: فائزه مهاجر
سرخک چقدر خطرناک است و آیا شما در برابر آن ایمن هستید؟
سرخک یک بیماری عفونی تنفسی فوق‌العاده مسری است. حدود ۹۰ درصد افرادی که واکسن نزده‌اند، در صورت تماس با فرد مبتلا، احتمال ابتلا دارند. در اردیبهشت ۱۴۰۲ سازمان جهانی بهداشت ریشه‌کنی سرخک و سرخجه را در ایران تأیید کرد. اما حالا در دومین سالگرد این موفقیت، موارد تازه‌ای از ابتلا در یزد شناسایی شده که نگرانی‌ها درباره بازگشت سرخک را افزایش داده است. دلیل اصلی، عدم واکسیناسیون کافی در کشورهای همسایه و انتقال ویروس از آنجا به ایران است. در این مقاله به بررسی دقیق سرخک، نحوه انتقال و مهم‌ترین راه پیشگیری می‌پردازیم.
سرخک دقیقاً چیست؟
سرخک بیماری‌ای است که شاید تصور کنید در عصر حاضر دیگر وجود ندارد، اما متأسفانه در سال‌های اخیر در نقاط مختلف دنیا دوباره ظاهر شده است. نشانه‌های رایج آن شامل تب، سرفه خشک، حساسیت به نور، آبریزش بینی، چشم‌های قرمز و بثورات پوستی است که معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند. نگرانی اصلی برای کسانی است که واکسن نزده‌اند یا ایمنی کامل ندارند. این ویروس می‌تواند با سفرهای خارجی به راحتی منتقل شود.
سرخک چگونه ظاهر می‌شود؟
تشخیص سرخک ساده نیست. حتی ممکن است برخی پزشکان هرگز در دوران کاری خود آن را از نزدیک ندیده باشند. بنابراین شناخت علائم می‌تواند بسیار مفید باشد. علائم اولیه مانند آبریزش بینی، عطسه، احتقان، ورم چشم، حساسیت به نور و تب کم شروع می‌شود. تب طی ۴ تا ۵ روز به حدود ۴۰ یا ۴۱ درجه می‌رسد. سپس بثورات پوستی ظاهر می‌شود و لکه‌های کوچک قرمز با مرکز سفید (موسوم به لکه‌های کوپلیک) داخل دهان و گونه‌ها دیده می‌شوند.
فرق بثورات سرخک با سایر بیماری‌ها
هرچند بسیاری از بیماری‌های ویروسی دوران کودکی بثورات پوستی دارند، اما بثورات سرخک ویژگی خاص خود را دارد. ابتدا از صورت و خط رویش مو آغاز می‌شود و طی ۳ روز به بدن، دست‌ها و پاها گسترش می‌یابد. این بثورات معمولاً ۵ تا ۶ روز باقی می‌ماند و سپس به همان ترتیبی که ظاهر شده، محو می‌شود.
تنها راه پیشگیری از سرخک
طبق اعلام مراکز جهانی بهداشت، واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) تنها راه پیشگیری مطمئن از این بیماری است. کودکان معمولاً اولین دوز واکسن را در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دوز دوم را بین ۴ تا ۶ سالگی دریافت می‌کنند. در شرایط پرخطر، واکسیناسیون زودتر (از ۶ ماهگی) هم ممکن است توصیه شود. واکسیناسیون کامل حتی در بزرگسالانی که ایمنی کافی ندارند، توصیه می‌شود. به یاد داشته باشید که واکسن MMR در دوران شیوع می‌تواند حیاتی باشد.